د. علم به قوانین اجتماعی

«ونظم ما بينكم».

موضوع سوم موجود در قرآن اين است كه قرآن قوانينى را در اختيار بشر مى گذارد كه اگر همه آن قوانين و حقوق را ياد بگيرند و به كار ببندند، محال است در زندگی مشكلی پيدا كنند.

این روزها، عده‌ای سعی می‌کنند همه مشكلات كشور ما را به جنگ مربوط کنند. در صورتی که مربوط کردن تمامی مشكلات به جنگ یا استعمار بى انصافى است. مشكلات علل گوناگونى دارند که يكی از آن‌ها نشناختن حق است. مردم حقوق یکدیگر را نمى شناسند و در عين جهل به حقوق يكديگر با هم زندگى مى كنند. برای همین، حقوق اصلى یکدیگر را پايمال مى كنند و ناراحت هم نیستند. ناراحتی از آن‌جا شکل می‌گیرد که نسبت به آن حقّ پايمال شده در زندگى‌ کمبودی احساس شود. اين يكی از آن دست مشكلات است که به نوبه خود سبب ایجاد مشکلات بزرگ‌تری می‌شود. فرض كنيد ميان پدر و مادر و فرزندان دعوایی در گرفته است. علت این امر چيست؟ مسلماً، خداوند پدر و مادر و بچه ها را نيافريده و سفره برايشان پهن نكرده تا بخورند و قدرت پيدا كنند و با هم دعوا كنند. علت اين است كه آن‌ها حقوق همديگر را نمى شناسند. اين همه چیز را به سمت خودش مى كشد و ديگرى به طرف خودش. در اين ميان، يكى ناراحت است كه چرا همه چیز از آن دیگری است و ديگرى ناراحت است كه چرا همه چیز به دیگری رسیده است. برای همین، دائم از هم ناراحتند و دعوايشان مى شود. علت دیگر آن است كه آن‌ها حقوق یکدیگر را مى شناسند، ولى دين ندارند.

قرآن غير از اين‌كه این حقوق را مى شناساند، انسان را مؤمن به پروردگار قرار مى دهد. مؤمن كسى است كه دلش نمى خواهد حقى را پايمال كند، بلكه علاقه دارد حقّ خودش را نیز ايثار كند. علاقمند است كه پيراهن شب عروسى اش را به فقير بدهد و همان پيراهن كهنه خانه پدرش را بپوشد.[12] نه كسى آن پيراهن را از او خواسته و نه به او پيشنهاد ایثار آن شده است، بلكه خودش علاقه دارد آن را ايثار كند.

قرآن همه مردم را به تمام حقوق، چه حقوق مربوط به ديگران و چه حقوق مربوط به خود آشنا مى كند. انسان ضمن انديشه در قرآن، به پروردگار وصل مى شود و حقوق همه را مراعات مى كند. در اين صورت، قسمت عمده اى از مشكلات مردم در سطح كشور حل مى شود و كشمكش هاى داخلى تمام مى شود