كسانى كه با سيد الشهداء بودند بعضى همسن حضرت بودند و بعضى پنج تا ده سال بزرگتر بودند. حتى يكى از آنان وقتى از حضرت براى جنگ تن به تن اجازه گرفت با دستمال آبروهايش را بسته بود. آنان زمان پيغمبر و حوادث و جريان هاى زمان را ديده بودند.
طوفان هاى سقيفه و مدينه در زمان عثمان و حاكميت بنى اميه را ديده بودند. هيچ در آنها اثر منفى نگذاشت؛ چون حق را يافته بودند و در اين حق هم خود را ثابت قدم كرده بودند و نمى توانستند حق را با باطل معامله كنند.
همه آنان شاهد مسائل روزگار در بصره و كوفه و مدينه بودند. اما از لابلاى طوفان ها و حوادث تلخ و شيرين خود را سالم تا روز عاشورا به كربلا رساندند و به سلامت هم از دنيا بيرون رفتند.
« وَ سَلَـمٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا »
چه ولادت سالمى داشتند، چه مرگ زيبايى داشتند. چه حشر زيبايى در قيامت خواهند داشت. آنان موم نبودند كه در مقابل كمترين فشار قالب بگيرند يا در مقابل هجوم حادثه ذوب شوند. هميشه فراتر از اين برنامه ها حركت مى كردند. حوادث را گذرا مى ديدند اما حق را گذرا نمى ديدند. مى دانستند حق در دنيا و آخرت ثابت است.
آنان عبرت براى همه دنيا هستند. كسى از آنان از زندگى سير نشده بود. چون حضرت به آنان خبر داد شهيد مى شويد. خوشحال به كربلا آمدند.
از هفتاد و دو نفر، عده اى اهل بصره و عده اى اهل كوفه و گروهى اهل مدينه بودند و فقير در بين آنها نبوده، بعضى ها سران قبيله بوده اند، بعضى ها در شهر خود شخصيت سرشناسى و بعضى ها تاجر بودند.
بهترين محل را براى معامله داشتند. ولى اسير هيچ چيز نشدند و آزاده تر از
اينها در عالم خودشان هستند. آنان زير بار زور شيطان و حوادث و زمان نرفتند. همرنگ جماعت نشدند. آنها تمام عمر برخلاف جريان آب شنا كردند.
آنان به قول ملك الشعراء بهار، همه وجودشان فرياد مى زد:
دو رويه زير نيش مار خفتن
سه پشته روى شاخ مور رفتن
به كوه بى ستون بى ره نمايى
شبانه با دو چشم كور رفتن
ميان لرز و تب با جسم پرزخم
زمستان توى آب شور رفتن
تن روغن زده با زحمت و زور
ميان لانه زنبور رفتن
به پيش من هزاران بار بهتر
كه يك جو زير بار زور رفتن]
هيچ كدام اينها در دنيا شدنى نيست.
منبع : پایگاه عرفان