ترجمه نهج البلاغه، ص: 357

اما بعد، نامه ات به من رسيد كه در آن نامه مبعوث شدن محمّد صلی الله عليه و آله را از جانب حق برای دينش، و ياری شدن آن حضرت را از سوی خداوند به وسيله يارانش يادآور شده ای! روزگار بر ما از جانب تو مسأله ای شگفت را پنهان داشت، چون می خواهی ما را از آنچه خداوند به ما مرحمت فرموده باخبر كنی، و از نعمت وجود پيامبرش كه به ما داده آگاه سازی! در اين مسأله همچون كسی هستی كه خرما را به سوی هَجَر (منطقه پرخرمای بحرين) ببرد، يا شاگردی كه بخواهد به استاد تيراندازش تعليم تيراندازی دهد. تصور كردی برترين مردم در اسلام فلان و فلان هستند، چيزی را متذكر شده ای كه اگر صحيح باشد به تو ربطی ندارد، و اگر نادرست باشد صدمه ای برای تو در آن نيست. تو را با بالاترين و پست تر، و رئيس و مرئوس چكار؟ بردگان آزاد شده و فرزندان آزاد شده را با تميز بين مهاجران نخستين، و ترتيب درجات آنان، و شناساندن طبقاتشان چه رابطه؟! هيهات! تيری كه از تيرهای مسابقه نبود صدا داد، محكومی را تماشا كن كه حاكم بر حاكم شده! ای آدميزايد، چرا با اين بار گران و پای لنگ سر جايت نمی نشينی، و كوتاهی و ناتوانيت را تشخيص نمی دهی، و به جايگاه معيّنی كه قضا و قدر الهی برايت حكم كرده باز نمی گردی؟ تو را زيانی نرسد اگر كسی مغلوب شود، و سودی نرسد اگر كسی غالب گردد!

راهرو بيابان گمراهی هستی، و به شدّت از راه مستقيم منحرفی. مگر نمی بينی- گرچه منظورم آگاه كردن تو نيست بلكه برای يادآوری نعمت های حق می گويم- كه گروهی از مهاجران و انصار در راه خدا شهيد شدند و برای هر يك مرتبه ای است، تا اينكه شهيد ما حمزه به شهادت