حلال و حرام مالی، ص: 492
تقسيم ايام عمر به سه برنامه
حضرت فرمود:
«يا بنیّ! للمؤمن ثلاث ساعات» «1» عزيز دلم! برای انسان با ايمان، مثل برادران ايمانی ديگرت، زندگی بايد در سه بخش هزينه شود. كلمه ساعت در اينجا به معنی زمان است:
«إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ» «2»
معنايش اين نيست كه قيامت يك ساعت است. يعنی زمان قيامت خواهد آمد.
زندگی اهل ايمان در سه زمان، مرحله يا برنامه هزينه می شود:
«ساعة يُناجِی فيها ربه»
بخشی در ارتباط با پروردگار است. مؤمن فهميده است كه همه كاره، كليددار، صاحب، خالق و مدبر آنان، وجود حضرت حق است و حضرت حق به گردن آنان حق دارد.
حق حضرت حق به گردن ما، حق بندگی است. نسبت به مولا تكبر و غفلت ندارند. معرفت پيدا كردند كه پروردگار از آنها برنامه های مثبت را كه به نفع خود
______________________________ (1)- بحار الأنوار: 67/ 65، باب 45، حديث 6؛ «فِيمَا أَوْصَی بِهِ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام ابْنَهُ الْحَسَنَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمَا يَا بُنَيَّ لِلْمُؤْمِنِ ثَلَاثُ سَاعَاتٍ سَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ وَ سَاعَةٌ يُحَاسِبُ فِيهَا نَفْسَهُ وَ سَاعَةٌ يَخْلُو فِيهَا بَيْنَ نَفْسِهِ وَ لَذَّتِهَا فِيمَا يَحِلُّ وَ يُحْمَدُ وَ لَيْسَ لِلْمُؤْمِنِ بُدٌّ مِنْ أَنْ يَكُونَ شَاخِصاً فِي ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ خُطْوَةٍ لِمَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِي غَيْرِ مُحَرَّمٍ.»
(2)- حجر (15): 85؛ «بی ترديد قيامت آمدنی است.»