عبرت های روزگار، ص: 189

هستِ مطلق، كار ساز نيستی است

كارگاهِ هست كن، جز نيست چيست «1» بر نوشته هيچ بنويسد كسی؟

يا نهاله كارد اند مَغْرَسی؟ «2» كاغذی جويد كه آن بنوشته نيست

تخم كارد موضعی كه كِشته نيست

تو برادر موضعی ناكشته باش

كاغذ اسپيدِ نابنوشته باش «3» و از همين روست كه اين بزرگان، بزرگی و رفعت و بلندی را خوش ندارند.

«يَكْرَهُ الرَفْعَة» «4» چرا كه رفعت خواهان، و بلندی طَلَبان، پيوسته در تيررسِ آسيب ها و در معرض بلاها هستند.

هر چه او هموار باشد با زمين

تيرها را كی هدف گردد ببين

سر برآرد از زمين آنگاه او

چون هدف ها زخم يابد بی رُفُو «5» مولانا علی عليه السلام در ذمّ اهل كبر فرموده است:

«فَاعْتَبِرُوا بِما كانَ مِنْ فِعْلِ اللَّه بِابْليسَ اذْ احْبَطَ عَمَلَهُ الطَّوِيلَ، وَجَهْدَهُ الْجَهِيد، وَكانَ قَدْ عَبَدَاللَّه سِتَّةَ الافِ سَنَةٍ عَنْ ساعَةٍ واحدَةٍ فَمَنْ ذا بَعْدَ ابْلِيس يَسْلَمُ عَلَی اللَّه بِمثلِ مَعْصِيَتِه؟ كَلّا ما كانَ اللَّه سُبحانه لِيُدخِلَ الْجَنَّةَ بَشَراً بِأَمْرٍ اخْرَجَ به مِنْها

______________________________
(1) هست مطلق،- پروردگار- مهندس عدم است. كارگاه خدایِ هستی بخش، جز عدم، كجا بايد باشد؟

(2) آيا كسی بر روی نوشته چيزی می نويسد؟ يا كسی در نهالستان- كه پر از نهال است- نهال می كارد؟

(3) مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بيت 1960 تا 1963.

(4) مومنان رفعت را نمی پسندند. نهج البلاغه، حكمت 333.

(5) مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 2716 و 2762.