عقل: محرم راز ملكوت، ص: 483

بسم اللّه الرحمن الرحيم. الحمد للّه رب العالمين و صلّی اللّه علی جميع الأنبياء و المرسلين و صلّ علی محمّد و آله الطاهرين.

مساله جبر و اختيار از موضوعاتی است كه همواره انسان را به تأمل واداشته است. بسياری از مردم تصور می كنند خداوند از پيش سعادت و شقاوت انسان ها را مقدر ساخته و كوشش آنان در اين مسير بی فايده است. [1] اما اگر درست بينديشيم، پی می بريم اين مساله نمی تواند با عدل الهی و بسياری از آيات قرآن سازگاری داشته باشد. خداوند در قرآن مجيد می فرمايد:

«و ان ليس للانسان الا ما سعی. و ان سعبه سوف يری». [2]

و اين كه برای انسان جز آنچه تلاش كرده هيچ نصيب و بهره ای نيست، و اين كه تلاش او به زودی ديده خواهد شد.

آنچه در دنيا و آخرت نصيب انسان می شود، از عمل و كوشش خود انسان نشات می گيرد.

آری، خداوند مهربان عالم انتساب امور به قضا و قدر الهی را نمی پذيرد و آن را غلط و باطل اعلام می كند. خداوند می فرمايد پرونده از پيش تعيين شده ای در اين رابطه وجود ندارد.