مرگ و فرصت ها، ص: 240

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.

از آيات و روايات استفاده می شود كه پدر و مادر نسبت به فرزند حق عظيمی را به عهده دارند، چه اختياری و چه غير اختياری. «1» رابطه پدر و مادر با فرزند، رابطه مولد برق با لامپ است. خود لامپ به خودی خود نور و روشنايی ندارد، بلكه نور و انرژی از محل توليد، به لامپ منتقل می شود.

قرآن مجيد می فرمايد:

فرزند در ابتدای امر، نطفه ای در صلب پدر است بدون اين كه پدر در اين زمينه اختياری داشته باشد، نيروهای مادی و معنوی خودش را به آن نطفه انتقال می دهد. «2» روزی كه اسلام اين مطلب را به عنوان حقيقتی الهی و طبيعی برای مردم گفت، هيچ مكتب علمی در جهان به اين مطلب حتی اشاره نكرده بود. بعد از قرن هجدهم، با تحقيقات، مطالعات و ابزار علمی اين معنا در اروپا بيان شد كه بحثی علمی در اين زمينه حالت محوری پيدا كرد به نام «ژن و ژنتيك» كه در هر نطفه ای وجود دارد و عامل وراثت است، يعنی مايه های مادی وجود پدر و مادر را به فرزندان انتقال داده، واسطه بين فرزند و پدر و مادر است.

______________________________
(1)- اشاره به آيات:

بلد (90): 3- 4؛ «و سوگند به پدر و آنچه زاده است؛* همانا ما انسان را در رنج و زحمت آفريديم.»

اسراء (17): 23؛ «و پروردگارت فرمان قاطع داده است كه جز او را نپرستيد، و به پدر و مادر نيكی كنيد؛ هرگاه يكی از آنان يا دو نفرشان در كنارت به پيری رسند [چنانچه تو را به ستوه آورند] به آنان اف مگوی و بر آنان [بانگ مزن و] پرخاش مكن، و به آنان سخنی نرم و شايسته [و بزرگوارانه ] بگو.»

عنكبوت (29): 8؛ «انسان را درباره پدر و مادرش به نيكی كردن سفارش كرده ايم؛ و اگر آن دو نفر تلاش كنند تا بر پايه جهالت و نادانی [وبدون معرفت و دانش كه روشنگر حقايق است ] چيزی را شريك من قرار دهی، از آنان اطاعت مكن. بازگشت شما فقط به سوی من است، پس شما را به آنچه همواره انجام می داده ايد، آگاه می كنم.»

وسائل الشيعة: 21/ 505، باب 106؛ «باب جُمْلَةٍ مِنْ حُقُوقِ الْوَالِدَيْنِ الْوَاجِبَةِ وَ الْمَنْدُوبَةِ فِي حَيَاتِهِمَا وَ بَعْدَ مَوْتِهِمَا.»

بحار الأنوار: 71/ 22، باب 2؛ «برالوالدين و الأولاد و حقوق بعضهم علی بعض و المنع من العقوق.»

مشكاةالأنوار: 158، فصل 4؛ «عشر في حقوق الوالدين و برهما.»

(2)- اشاره به آيات:

مومنون (23): 12- 14؛ «و يقيناً ما انسان را از [عصاره و] چكيده ای از گِل آفريديم،* سپس آن را نطفه ای در قرارگاهی استوار [چون رحم مادر] قرار داديم.* آن گاه آن نطفه را علقه گردانديم، پس آن علقه را به صورت پاره گوشتی درآورديم، پس آن پاره گوشت را استخوان هايی ساختيم و بر استخوان ها گوشت پوشانديم، سپس او را با آفرينشی ديگر پديد آورديم؛ پس هميشه سودمند و بابركت است خدا كه نيكوترين آفرينندگان است.»

و سوره حج (22): 5 اشاره به مطلب مذكور دارد.