حسین انصاریان، قم، انتشارات دارالعرفان.
تفسیر آیات 158 تا 171 از سوره مبارکه بقره است. در این مجلّد از این مجموعه تفسیری نیز ادامه تفسیر آیات سوره مبارکه بقره با همان سبک وسیاق مجلّدات قبل ارائه گردیده است. نگارنده نخست آیات مورد نظر را ذکر نموده و سپس ترجمه آنها را بیان کرده آنگاه به شرح و توضیح مفاد آیات می پردازد. وی در این زمینه از آیات دیگر قرآن، روایات معصومین(ع)، داستان های عبرت آموز واقعی و نظریات تفسیری برخی دیگر را مفسران شیعه و اهل سنت استفاده می نماید. در ابتدای کتاب مباحثی درباره اهمیت ابعاد عبادی و عرفانی سعی بین دو کوه صفا و مروه که یکی از اعمال عبادی حج به شمار می آید مطرح شده و علل تشریع سعی صفا و مروه و مفهوم شاکر و علیم بودن خداوند نسبت به کسی که بین این دو سعی می کند بیان گردیده است. آنگاه نگارنده (مفسر) به بحث درباره کتمان حقایق به ویژه توسط دانشمندان یهود پرداخته و پنهان کردن حقیقت و احکام الهی را گامی در مسیر ضلالت افراد توصیف نموده و آن را گناهی نابخشودنی می داند. در ادامه به مسأله خلود کفار و معاندان در جهنم اشاره نموده و باقی ماندن آنان بر کفر خویش تا زمان مرگ و مفهوم لعنت خداوند و فرشتگان بر چنین افرادی را مورد بحث و بررسی قرآنی و روایی قرار می دهد.
در فرازی دیگر از تفسیر نگارنده به مسأله توحید اشاره کرده و آن را اساس همه حقایق و ارزش ها دانسته و زمینه تزکیه نفس و اخلاص نیت را در پرتو اعتقاد به توحید واقعی قابل تحقق ارزیابی کرده و مبانی توحید و شرک و استدلال های متعدد بر امر توحید و ابعاد مختلف آن با رویکردی روایی ارائه نموده است.
در بخش دیگری از تفسیر آیات نگارنده به لزوم تفکر و اندیشه فراوان در آیات الهی و امور مختلف و آثار قدرت و رحمت خداوند متعال می پردازد و تفکر در امر آسمان ها، زمین، شب و روز، کشتی های روان در دریاها، باران، باد و سایر مظاهر طبیعی و آثار و برکات آنها را مورد تأکید قرار می دهد و روایات و مطالب علمی متعددی در این زمینه نقل می نماید. ارائه مباحثی درباره حقیقت محبت به خدا و تبعات آثار آن، محبت به غیرخدا و پیامدهای آن، لزوم استفاده از امور حلال خداوند و پرهیز از مال حرام و گناهان، شگردهای شیطان برای آلوده کردن انسان ها به انواع منکرات و امور فحشاء و مذمت برخی از انسان ها به خاطر پیروی کورکورانه از آباء و اجدادشان بدون تفکر در صحت و ستم اعمال و عقاید آنان از دیگر مباحثی است که در این مجلّد از این مجموعه تفسیری به آنها پرداخته شده است.
منبع : روابط عمومی و امور بین الملل مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان الشیعی