یکی از گرایش های فطری انسان، گرایش به لذت و خوش گذرانی است. قرآن مجید این میل فطری را به رسمیّت می شناسد و مانع آن نمی شود، ولی هیچ گاه آن را رها و آزاد نمی گذارد، بلکه آن را در جهت صحیح هدایت می کند. اصلِ لذت نیست که منشأ نکوهش و مذمت شده، بلکه به خاطر عوامل جنبی همراه آن است، مثلاً گاهی غرق شدن در لذائذ آنی، باعث غفلت از لذت های ارزنده تر می شود و یا موجب غرق شدن در لذت های پس و هوس های کم اهمیت می شود. استفاده از نعمت ها و لذت بردن از آنها از دید قرآن بی اشکال است، از این رو می فرماید: "بگو چه کسی زینت خدا را (که برای بندگان خود آورده) و روزی پاک و پاکیزه را منع کرده است؟!".
آن چه منع شده، ترجیح دادن لذت های آنی بر لذائذ ابدی است. دلیلش آن است که ظرفیت لذت برای انسان محدود است و طوری آفریده شده که در این عالم نمی تواند همه لذت ها را یک جا به دست آورد. او ناگزیر است از میان آن ها، انتخاب کند. لذت ها به چند قسم تقسیم می شوند:
1ـ لذت مباح: لذاتی که انسان را از لذت ابدی محروم نمی کند و موجب عذاب اخروی نیست، مانند لذتی که از غذای لذیذ حاصل می شود و یا لذتی که از مسافرت و تفریح و ازدواج شرعی به دست می آید.
2ـ لذت مکروه: لذاتی که انسان را از لذایذ بیش تر در آخرت محروم می کند، ولی موجب عذاب اخروی نمی شود. با وجود این لذت ها آدمی وارد بهشت می شود، ولی از مراتب عالی محروم خواهد بود، مانند پرخوابی، پرخوری و پرگویی.
3ـ لذت حرام: لذاتی که مانع لذات ابدی و موجب عذاب اخروی اند. این لذات از نظر اسلام بار منفی دارد. دلیلش آن است که این امور انسان را از مقام انسانیت دور می سازد و به مرتبة حیوانیت نزدیک می کند، در نتیجه از هدف اصلی که نزدیکی به خدا است باز می ماند.
اگر انسان در برخورد با لذائذ مراقب حلال و حرام باشد و از وظیفه الهی غافل نباشد و از آن ها جهت تکامل خود استفاده کند، با بهشت رفتن منافاتی ندارد اما اگر به لذت ها به چشم هدف نگاه کند، به طوری که از خدا غافل شود و همه تلاشش فقط برای رسیدن به آن ها باشد و بالاتر از آن چیزی را در نظر نگیرد، انسانیت خود را فراموش کرده و به جرگة حیوانات پیوسته است. قرآن مجید می فرماید: "در حقیقت بسیاری از جنیان و آدمیان را برای دوزخ آفریده ایم، چون دل هایی دارند که با آن ها حقایق را دریافت نمی کنند. و چشمانی دارند که با آن ها نمی بینند و گوش هایی دارند که با آن ها نمی شنوند. آنان مانند چهار پایان بلکه گمراه ترند".آنچه خداوند در آیات قرآن بر مفهوم گناه تأکید می کند، ظلم به خویشتن است. کسی که غرق در لذات مادی می شود و تمام همّ و غمّ او همین است، حال از هر راهی حاصل شود، چنین شخصی به انسانیت خود ظلم کرد و نتیجة آن را خواهد دید. کسی که راه را گم کرد، طبیعی است به مقصد که برخورداری از رحمت الهی و ورود در بهشت و محشور شدن با اولیای الهی است، نخواهد رسید.