كجرويها تنها معلول فريب شيطان نيست، بلكه مي توان در اين باره به دو عامل شبهات و شهوات نيز اشاره كرد، كه يكي مربوط به ضعف مباني فكري است، كه چيزهايي شبيه به حق، اما در حقيقت باطل انسان را مي فريبد. و ديگري ريشه در تمايلات و كششهاي نفساني دارد. علي((عليه السلام)) در اين باره چنين فرموده اند:
«همواره آغاز پديد آمدن فتنه ها، هواپرستي و بدعت گذاري در احكام آسماني است...
پس اگر باطل با حق مخلوط نمي گشت، بر طالبان حقيقت پوشيده نمي ماند و اگر حق از باطل جدا و خالص مي گشت، زبان دشمنان قطع مي شد، اما قسمتي از حق را و قسمتي از باطل مي گيرند و به هم آميزند. آنجاست كه شيطان بر دوستان خود چيره مي شود و تنها آنان كه مشمول لطف و رحمت پروردگارند، نجات خواهند يافت.
منبع : پاسخگو