از ديگر بيمارى هاى قلب ، نفاق است ، نفاق يعنى دورويى ، دورنگى و دوچهره بودن و برابر با آيات قرآن و روايات ، نفاق از بدترين گناهان است منافق در قيامت به بدترين عذاب ها دچار است :إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِى الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً .
بى ترديد منافقان در پايين ترين طبقه از آتش اند ، و هرگز براى آنان ياورى نخواهى يافت . منافقين ، مردان و زنانى هستند كه به زبان و به پاره اى از اعمال خود را مسلمان نشان مى دهند ، ولى قلبا به هيچ صورت به خدا و پيامبر و احكام الهى ايمان ندارند . منافقين مردمى هستند كه با مسلمان نشان دادن خود ، خويشتن را در همه شؤون با مسلمانان همراه كرده تا در تمام امور مسلمانان ايجاد اخلال كنند . منافقين ، كوردلانى هستند كه با ارتباط با مسلمانان ، از اسرار مسلمانان آگاه شده و آن اسرار را عليه مسلمانان به ثمن بخسى با كفار معامله مى كنند . منافقين در برخوردهاى خود با مسلمانان از روباه مكارتر ، از خوك بى غيرت تر ، از سگ پارس كننده تر و از گرگ درنده ترند . قرآن مجيد در بسيارى از آيات وضع منافقين را نشان مى دهد و در كم تر آيه اى است كه به عذاب سخت فرداى قيامت آنان اشاره نكند . بَشِّرِ الْمُنَافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذَاباً أَلِيماً . منافقان را بشارت ده كه عذابى دردناك براى آنان است .إِنَّ اللّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِى جَهَنَّمَ جَمِيعاً . يقيناً خدا همه منافقان و كافران را در دوزخ گرد خواهد آورد . منافق در مسئله ايمان به خدا و در انجام فرائض الهى با خدا دورويى مى كند و با خلق خدا هم در تمام روابطش دو روست .
منبع : برگرفته از کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان