نظر امام رضا علیه السلام دربارۀ غاصبان خلافت

 سيّد بن طاووس رضوان الله عليه نقل مي‌كند كه مردي از اولاد برامكه خدمت حضرت علي بن موسي الرضا عليه‌السلام عرضه داشت: «نظر شما درباره‌ی ابوبكر چيست؟» حضرت فرمود: سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اكبر
پرسش كننده، اصرار ورزيد كه حضرت پاسخ بدهند؛ از اين‌رو حضرت رضا عليه‌السلام در جواب فرمود:
كانت لنا امّ صالحة ماتت و هي عليهما ساخطة و لم يأتنا بعد موتها خبر انّها رضيت عنهما
براي ما مادري شايسته و بزرگوار بود، او از دنيا رفت در حالي كه از آن دو نفر خشمگين بود و بعد از وفات ايشان هم خبري به ما نرسيده كه آن حضرت از آنان راضي و خشنود شده باشد.
اين نقل بسيار ارزنده، قابل توجه و در خور اعتماد است. اولاً از پاسخ نخستين امام رضا عليه‌السلام به خوبي برداشت مي‌شود كه ايشان در مقام طفره رفتن از جواب بوده‌اند و شايد شرايط و ظروفي بوده كه نمي‌خواستند به سرعت پاسخ بدهند و چه بسا پاسخي كه مي‌دادند (و بالاخره هم چنين کردند) خوشايند حاضران نبوده و اگر بنا بر اين باشد كه مطلب آن‌چنان كه هست، پاسخ داده نشود پس همان بهتر كه با اداي ذكر و وردي، انسان خود را از بند جواب رها كند. از ديدگاه ما جواب اوّل،به نوعي اظهار مظلوميت حضرت زهراي طاهره است كه بعد از ساليان سال هنوز نمي‌توان مظلوميت او را بيان كرد چون بيان ظلم آنها بيان مظلوميت فاطمه بود.

اما اصرار سائل موجب شد كه حضرت رضا عليه‌السلام پرده از روي سرّ نهاني برداشته و از مقام بلند، رتبه‌ی رفيع و شأن والاي حضرت زهرا سلام الله عليها و جنايت ظالمان به او، سخن بگويند.
و به راستي اين جمله‌ی مبارك، چقدر جالب است: «كانت لنا امّ صالحة»، براي ما مادري شايسته، اهل صلاح، مظهر ايمان و تقوا و تجسم پاكي بود، تمام اين مطالب در كلمه‌ی «صالحه» كه امام رضا عليه‌السلام درباره‌ی مادرشان به كار برده‌اند، نهفته است. اين كلمه مفاخره آميز است و گويا حجت بالغه‌ی الهي، حضرت رضا عليه‌السلام با ذكر اين جمله به داشتن چنين مادري مباهات مي‌كنند و از اينكه از فرزندان او هستند، احساس افتخار و شرف مي‌نمايند.
سپس در ادامه مي‌فرمايند كه مادر بزرگوار ما از دنيا رفت در حالي‌که هنگام وفات، از آن دو نفر خاص، ناراحت و غضبناك بود و بعد از وفات آن مكرّمه خبري به ما نرسيده كه از آن دو راضي شده باشد.
اين بهترين احتجاج و كوبنده‌ترين استدلال است كه خشم و غضب حضرت زهرا بر آن دو از مسلّمات است و بر اين حالت از دنيا رفتند و از عالم آخرت هم كسي نيامده كه خبر بياورد حضرت از آن دو راضي و خشنود شده باشند؛ بنابراين آنان اكنون هم مورد غضب و نفرين آن بانوي مكرمه‌ی بهشتي مي‌باشند.
و اين جمله حاكي از منتهاي ظلم اين دو، بر آن سيده‌ی عالميان است، چنان‌كه حاكي از نهايت مظلوميت حضرت زهراي طاهره است كه اين‌چنين غضب آلود و خشمگين از دنيا رفتند.