از چیزهائی که گناه صغیره را کبیره می کند مسرت و خوشحالی از گناهی است که کرده زیرا لازمهٔ ایمان به خدا و روز جزا اندوهناک شدن و پشیمان گردیدن از گناهی است که کرده هر چند صغیره باشد چنانچه پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلم) می فرماید: کسی که کارهای نیکش او را شاد و اعمال زشتش او را اندوهناک سازد او مؤمن است.
(من سر ته حسنته وسائنه سیئته فهو مؤمن - وسائل الشیعه)
از حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) مرویست که در موقع گناه به گناهی که به نظر خودت کوچک است منگر، بلکه به بزرگی خداوندی بنگر که مخالفت او را می کنی. (وسائل الشیعه، کتاب جهاد)
و چنانچه پشیمانی و حسرت از گناه آن را برطرف می کند و صاحبش را پاک می نماید، خوشحالی بر گناه آن را بزرگ کرده و ثابت می دارد و در حقیقت مسرت از گناه، امن از مکر الهی است که بزرگی گناهش ذکر شد.
رسول خدا (صلّی الله علیه وآله وسلم) می فرماید: کسی که گناهی کند در حالی که خندان باشد داخل در آتش می شود درحالی که گریانست و همچنین فرمود ”چهار چیز در گناه بدتر از خود گناه است: کوچک شمردن گناه، افتخار کردن به آن، خوشحالی از آن و اصرار کردن به آن“
(اربعهٔ فی الذنب شر من الذنب الاستحقار والافتخار والاشتبشار والاصرار - مستدرک)
● کوچک شمردن گناه (استصغار الذنب)
استصغار گناه یعنی کسی که گناه صغیره ای از او سر زد هر گاه گناه خود را کوچک و ناچیز بشمارد و خود را سزاوار عقوبت الهی نداند گناهش کبیره و مستحق قهر خداست زیرا در این حال نهی خدا را خوار دانسته و از راه بندگی بیرون رفته است و به تصریح روایات چنین گناهی آمرزیده شدنی نیست و سر مطلب آنست که مواخذه نشدن از گناهان صغیره پس از دوری کردن از تمام گناهان کبیره، فضل و رحمتی از طرف خداست وگرنه برای هر یک از نواهی الهی؛ کبیره و صغیره، استحقاق عقوبت عقلاً ثابت است و ظاهر است که مورد فضل خدا کسی است که از جادهٔ بندگیش بیرون نرود و کسی که اهل عجب و ناز است و خود را به حقارت و خدای را به عظمت نشناخته و به همین جهت گناه خود را هیچ می بیند مورد فضل خدا قرار نمی گیرد بلکه چنین کسی سزاوار خذلان و انتقام است. بالجمله خدای تعالی به فضلش گناه صغیرهٔ کسی را (پس از ترک کبائر) می بخشد که گناهش را کوچک و ناچیز نبیند. حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام) می فرماید: سخت ترین گناه آنست که بجا آوردنده اش آن را خوار شمارد. قال علی (علیه السلام) : (اشدالذنوب ما استهان به صاحبه - وسائل) حضرت باقر (علیه السلام) می فرماید: از گناهانی که آمرزیده نمی شود گفتن شخص است که کاش مؤاخذه نمی شدم مگر به این گناهی که کرده ام.
(عن ابی جعفر - علیه السلام - من الذنوب التی لا تغفر التی لاتغفر قول الرجل لیتنی لم اؤاخذ الا بهذا - وسائل)
یعنی این گناه که چیزی نیست و از همان حضرت است که :
بترسید از گناهانی که کوچک و خوار گرفته شده، جز این نست که از طرف خداوند از آنها سؤال کرده خواهد شد و بر شخص جمع کرده می شود تا او را هلاک می کند.
(ایاکم و محقرات الذنوب فان لها من الله طالباً و انها لتجتمع علی المرء حتی یهلکه - وسائل)
حضرت صادق (علیه السلام) فرموده: بترسید و پرهیز کنید از گناهانی که حقیر و کوچک گرفته شده است راوی گفت محقرات ذنوب کدام است؟ امام (علیه السلام) فرمود: شخص گناهی می کند پس می گوید خوشا به حال من اگر جز این گناهی نداشته باشم پس این گناه کوچک و ناچیز است. (قال ابوعبدالله - علیه السلام - اتقوا المحقرات من الذنوب فانها لاتغفر قلت و ما المحقرات من الذنوب قال - علیه السلام - الرجل یذنب الذنب فیقول طوبی لی لو لم یکن لی غیرذلک - کافی باب استصغار الذنب)
منبع : پایگاه آفتاب