گاه اشخاص هیچ اثرى از خود نمى گذارند و بى نام و نشان مى میرند ، گاه هم در روزگار خود اثر مى گذارند و پس از مرگ فراموش مى شوند و گاه هم اشخاصى پیدا مى شوند که در تمام روزگاران اثر گذارند . وجود تاریخ این کسان به یکى از سه گونه است :
* وجود تاریخى مادى ـ عینى .
* وجود تاریخى فعلى ـ رفتارى .
* وجود تاریخى نظرى .
وجود تاریخى مادى به گونه هاى مختلف تحقق مى پذیرد مانند ادامه وجود با اعقاب و نوادگان و آرامگاه و آثار عینى ملموس همچون آثار هنرى که از میکل آنژ به جاى مانده که یکى از ارکان ماندگار و عظیم هنر غرب است .
وجود تاریخى فعلى ـ رفتارى ، به سنت ها و عادت ها و رفتارهاى متراکمى است که شخص بنیاد مى نهد و ترویج مى کند خواه مثبت باشد و خواه منفى . در ادبیات دینى ما به این رفتارهاى متراکم ماندنى « سنت » اطلاق مى شود .
وجود تاریخى نظرى هم با وجود شخصیت والا و گرانمایه و معارف بلند انسانى و دینى که تولید مى کند صورت مى بندد که در ابدیت زمان همه را از صاحب نظران گرفته تا افراد عادى به خود و به مواریث معارفى خود مشغول مى کند . حضرت مسیح از جهت وجودى و ارسطو از جهت علمى بدینگونه هستند .
خلاصه آنکه برخى افراد قابلیت واستعداد بقا در تاریخ دارند یا در یکى از ابعاد سه گانه یا در تمام آن ابعاد . حضرت زهراى اطهر (علیها السلام) در هر سه بعد تبلور و تجسم تاریخى دارند :
درباره بعد فعلى ـ رفتارى وجود تاریخى حضرت زهرا (علیها السلام) ، به حق مى توان گفت که آن حضرت از این جنبه شگفتى ساز و دگرگون کننده است ! زن جوانى که بیش از هجده بهار از عمر او نگذشته بود ، پایه گذار یک سنت ـ رفتار متراکم ـ و مبدل به یک الگوى تمام عیار مى گردد تا آنجا که امام عصر ( عج ) درباره ایشان مى گوید :
وَفِى ابْنَهِ رَسُولِ اللّهِ (صلى الله علیه وآله) لِی اُسْوَهٌ حَسَنَهٌ.
انسان شناسان را اصطلاحى است به عنوان « شخصیت اساسى » . بنابراین اصطلاح ، حضرت زهرا (علیها السلام) با تجرید از قید و بندهاى فردى ، یک سرمشق مطلق مى شود و بدینگونه در جاودانه تاریخ ماندنى مى گردد که چنین هم شد .
جامعه شناسان مى گویند سر منشا اوضاع بحرانى نسل جوان در جهان سوم ، خلا الگوى رفتارى است . در این حیطه حضرت زهرا (س) می تواند منجی و مشکل گشا باشد، چراکه آن حضرت الگوی کامل و بی عیب و نقصی است که می تواند سرمشق جامعه باشد.
فاطمه علیهاالسلام مظهر عفاف و حجاب فاطمه علیهاالسلام بهترین مظهر عفت و پوشش زنان مسلمان است ؛ زیرا با توجه به این که فاطمه علیهاالسلام آن بانویى نبود که کاملا با خارج از خانه قطع رابطه کرده باشد؛ چون تاریخ گواه است که وى دعوت دیگر زنان را مى پذیرفته ، هم چنین جهت تهیه وسائل روزمره به ویژه در روزهایى که حضرت على علیه السلام حضور نداشتند بیرون مى رفته ، مرتب به خانه پیامبر صلى الله علیه و آله رفت و آمد مى کرده ، در جنگ احد، به همراه دیگر زنان به مداواى زخمهاى پیامبر صلى الله علیه و آله پرداخته ، و در فتح مکه و حجه الوداع همراه پیامبر صلى الله علیه و آله بوده و پس از شهادت حمزه پیوسته به احد مى رفته ، و گاه برخى از یاران پیامبر صلى الله علیه و آله را به همراه آن حضرت به حضور مى پذیرفته ، اما با این حال باز هم بر مسئله عفاف و حجاب زن سخت تکیه مى کرده است .فاطمه علیهاالسلام در پى آن بود که زن به کرامت انسانى اش پى ببرد، و خود را فداى امیال و هوسهاى دیگران نکند، فاطمه مى خواست که دامان زن مسلمان و هر آزاداندیش را از هر گونه فساد اخلاق و روابط نامشروع و ضد ارزشهاى دینى پاک نگه دارد.از حضرت على علیه السلام روایت شده که فرمود: ما روزى خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله نشسته بودیم ، فرمود به من خبر دهید چه چیز براى زنان بهتر است ؟هیچکدام نتوانست جواب حضرت را بگویند و برخواسته پراکنده شدند.من به نزد فاطمه علیهاالسلام آمدم و سو ال را براى او نقل کردم و در ضمن گفتم که هیچیک از ما جواب رسول خدا را نمى دانستیم ، حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود من جواب سو ال را مى دانم سپس فرمود: بهترین ویژگی براى زن این است که هیچ مردى او را نبیند و او هم هیچ مردى را نبیند.من به نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله برگشتم و گفتم یا رسول الله بهترین چیز براى زن این است که هیچ مردى او را نبیند و او هم هیچ مردى را نبیند.حضرت با تعجب فرمود: شما که قبلا این جا حاضر بودید و چیزى نگفتید، پس این جواب را از کجا آوردى ؟!گفتم از فاطمه .پیامبر صلى الله علیه و آله ضمن تعجب از دخترش فاطمه ، فرمود: براستى که فاطمه پاره تن من است . نا گفته نماند که این حدیث را هر یک به گونه اى معنى کرده اند که برخى از آن ها چندان صحیح بنظر نمى رسد، مثلا برخى معتقدند که مراد فاطمه علیهاالسلام این است که زن نگاه شهوت آلود به مرد نکند. و همچنین به زن چنین نگاهى نکند.در پاسخ باید گفت : این گونه نگاه کردن براى زن و مرد حرام است نه این که بهتر آن است که چنین نگاهى نکند.و با این بیان حدیث را چه جور معنى کنیم ، آیا مقصود فاطمه این است که زن هرگز از خانه بیرون نرود، که این معنى هم صحیح نیست ، زیرا نه تنها این امر امکان ندارد و عملى نیست ، بلکه با خطى مشى و سیره خود فاطمه مخالف است . زیرا عرض شد خود فاطمه علیهاالسلام رفت و آمد داشته .پس منظور حضرت از این جمله چیست ؟بنظر مى رسد که حضرت زهرا علیهاالسلام تکیه اش بر این بوده که زن تا مى تواند از حضور غیر ضرورى خود بکاهد و در صورت حضور، از اختلاطهاى نامشروع و گفت و شنودهاى غیر اخلاقى پرهیز کند.
پایگاه استاد حسین انصاریان