نخستین شب جمعه ماه رجب در لسان روایات و ادعیه «لیلةالرغائب» نام گرفته است، «رغائب» بر اساس آنچه در لغت آمده است در دو معنا استعمال می‌شود، رغائب جمع «رغیبة» می‌باشد، یعنی آنچه مورد میل و آرزوست و همچنین رغائب به معنای بخشش و عطای بسیار نیز می‌باشد و لیلةالرغائب یعنی شبی که بندگان خدا، امید و آرزوی بسیار برای بخشش و عفو خدا دارند.
نخستین شب جمعه، مردگان و درگذشتگان نیز چشم امید به درگاه رحمت و غفران الهی دارند، بیایید با دعا برای آنها زمینه نزول رحت الهی را نیز برای خود فراهم کنیم.
از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) روايت شده است فرمودند: از اولين شب جمعه در ماه رجب غافل نشويد. زيرا شبى است كه فرشتگان آن را ((ليلة الرغائب )) مى نامند. اين نامگذارى به اين جهت است هنگامى كه يك سوم از شب گذشت، هيچ فرشته اى در آسمانها و زمين نمى ماند، مگر اين كه در كعبه و اطراف آن جمع مى شوند. آنگاه خداوند بطور غيرمنتظره اى بر آنان وارد شده (تجلی می‌کند) و مى فرمايد: اى فرشتگانم! هر چه مى خواهيد از من درخواست كنيد. فرشتگان عرض مى كنند: حاجات ما اين است كه از روزه داران رجب درگذرى. خداوند مى فرمايد: اين كار را انجام دادم.
بهتر است كسى كه اين حديث را مى شنود، در اين شب، زياد بر فرشتگان صلوات فرستاده تا تكليفى را كه آيه تحيت (سوره نساء، آیه 86) به عهده ما گذاشته باندازه توانايى انجام داده باشد.
سپس رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمودند: كسى كه روز پنجشنبه اول رجب را روزه بگیرد و سپس بين نماز مغرب و عشا دوازده ركعت نماز بجا آورده هر دو ركعت به يك سلام و در هر ركعتى سوره فاتحه يك بار، انا انزلناه فى ليلة القدر سه بار و قل هو الله احد را دوازده بار بخواند و هنگامى كه نماز تمام شد، هفتاد بار بر من (با اين الفاظ) صلوات بفرستد: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الاُْمِّيِّ وَعَلي آلِهِ»، پس به سجده مي روي و هفتاد مرتبه مي‌گوئي: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ»، پس سر ازسجده برمي‌داري وهفتاد مرتبه مي‌گوئي: «رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلِيُّ الاَعْظَمُ»، پس باز به سجده مي‌روي و هفتاد مرتبه مي‌گوئي: «سُبُّوحٌ قُدّوُسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» سپس حاجت خود را از خدا بخواهد، ان شاءالله تعالى برآورده مى شود.
سپس رسول خدا فرمودند: قسم به كسى كه جانم در دست اوست ؛ هيچ بنده يا كنيزى- از بندگان و كنيزان خدا- اين نماز را به جا نمى آورد، مگر اين كه خداوند گناهان او را مى بخشد گرچه گناهان او مثل كف دريا و بعدد شن و به وزن كوهها و به عدد برگهاى درختان باشد و روز قيامت هفتصد نفر از خويشاوندان خود را كه همگى سزاوار آتش باشند شفاعت مى كند. و در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترين صورت، با روى گشاده و خندان و زبان فصيح براى او مى فرستد كه مى‌گويد: اى محبوب من ! مژده بده؛ از هر سختى نجات پيدا كردى. مى پرسد: تو كيستى؟ رويى بهتر از روى تو نديده و بويى به خوشبويى تو مشامم نرسيده. جواب مى دهد: اى محبوب من! من ثواب آن نمازى هستم كه در فلان شب، فلان منطقه، فلان ماه و فلان سال بجا آوردى؛ امشب آمده ام تا حقت را ادا كرده، مونس تنهايى تو بوده و وحشتت را از بين ببرم؛ و زمانى كه در شيپور دميده شود، در عرصه قيامت بر سرت سايه افكنم . و تو هرگز هيچ خيرى را از جانب مولايت از دست نخواهى داد.
در تمام ماه با پيروى از امام سجاد (عليه السلام ) در سجده خود اين ذكر را بگويد: «عَظُم الذَنب مِن عبدك فليَحَسُنِ العفوُ مِن عندك».
برخی اعمال لیلةالرغائب
نخستین شب جمعه ماه رجب، شب آرزوها نامیده شده، در شب آرزوها درهای رحمت الهی گشوده و برای بهره‌مندی هر چه بهتر و بیشتر از این شب اعمالی برای آن ذکر شده است.
روزه
روزه، نخستین پنجشنبه ماه رجب دارای ثواب و برکات بسیاری عنوان شده است.
رجب، ماه خداست؛ ماه پر برکتی است که اعمال بسیاری برای آن آورده شده است. پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، مستوجب خشنودی خدا و غضب الهی از او دور و دری از درهای جهنم بر روی او بسته می شود.
نماز
برای نخستین شب جمعه ماه مبارک رجب، نمازی دوازده رکعتی از سوی رسول خدا ذکر شده که فضیلت بسیاری دارد که بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود و در هر رکعت یک بار سوره حمد، سه بار سوره قدر، دوازده بار سوره توحید خوانده شود.
وقتی دوازده رکعت به پایان رسید، هفتاد بار ذکر «اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله» گفته شود.
پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر «سبوح قدوس رب الملائکة والروح» گفته شود.
پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر «رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم» گفته شود. دوباره به سجده رفته و هفتاد بار، ذکر «سبوح قدوس رب الملائکة والروح» گفته شود. در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال خواست.
پیامبر اکرم در فضیلت این نماز فرموده است: کسی که این نماز را بخواند، شب اول قبرش خدای متعال ثواب این نماز را با زیباترین صورت و با روی گشاده و درخشان و با زبان فصیح به سویش می فرستد.
پس او به آن فرد می‌گوید: ای حبیب من، بشارت بر تو باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی. فوت شده می‌پرسد تو کیستی؟ به خدا سوگند که من صورتی زیباتر از تو ندیده‌ام و کلامی شیرین تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی، بهتر از بوی تو نبوییده‌ام.
آن زیباروی پاسخ می‌دهد: من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال به جا آوردی. امشب به نزد تو آمده‌ام تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود و قیامت بر پا شود، من سایه بر سر تو خواهم افکند.
منبع : حوزه نیوز