3- اداى حق‏الناس‏

امام على عليه السلام فرمودند: جزء سوم اين است كه: تمام حقوقى كه از مردم به گردن گناه كار است بايد پرداخت شود. اسلام دين «سمحه و سهله» «1»، يعنى خيلى آسان گرفته است. اين حرف درستى است، اما توضيح لازم است كه در كجا خيلى آسان گرفته است؟ در مال و حقوق مردم هم آيا آسان گرفته است؟

آخرين كلامى كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به نقل اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده است: «لا اله الا اللّه» نبود. او خودش «لا اله الا اللّه» بوده است. نياز به گفتن «لا اله الا اللّه» نداشت. او خودش عين توحيد بود و خدا در او جلوه صفاتى داشت.

اميرالمؤمنين عليه السلام مى فرمايند: آخرين حرفى كه پيامبر صلى الله عليه و آله سه بار تكرار كردند اين بود: على جان! به امت من بگو: مال مردم را در ذمه خود نگه نداريد و پس بدهيد، گرچه نخ مانده ته سوزن باشد كه نمى شود با آن چيزى دوخت. وگرنه خدا، قيامت و دين را قبول نداريد، گرچه ادعاى دين دارى كنيد.