شيطان‏شناسى انبيا و اوليا

 شخصى به موسى بن عمران عليه السلام گفت :

 بگو : »لا اله الا الله« ، فرمود : نمى گويم . گفت: اين كلمه توحيد است و قبل از تو مبلّغ اين كلمه ، همه انبيا عليهم السلام بودند و خودت نيز مبلغ آن هستى ، چرا نمى گويى ؟ گفت : علتش اين است كه تو شيطان هستى . تو خيرخواه انسان نيستى . اين كه به من بگويى كلمه توحيد را بگو ، زير اين كاسه ، نيم كاسه اى است . من به درخواست تو نمى گويم ، اما اگر برادرم هارون بگويد ، با تمام خضوع و خشوع ، در ركوع و سجده و با گريه مى گويم . اما تو تا قيامت نيز بگويى ، نمى گويم .

 مگر مى شود ؟ اميرالمؤمنين عليه السلام از طلوع آفتاب تا بعد از ظهر ، در جنگى خونين ، هفت نفر از يارانش را از دست دادند ، از دشمن هفت هزار نفر كشته شدند ، اغلب اين هفت هزار نفر پينه به پيشانى آنها بود و شعار آنها »لا حكم الا لله « بود . به دليل اين شعار بود كه حضرت على عليه السلام آنها را مهدور الدّم شناخت وإلّا نه بى نماز بودند ، نه بى روزه و نه كافر .

 امام عليه السلام به ياران خود فرمود : بزنيد و ريشه آنان را بكنيد . در يك روز ، هفت هزار نفر . هر كدام از اسب مى افتادند ، باز زمزمه مى كردند :

  »يا على! لا حكم الا لله لا لك «

  حضرت فرمودند :

  » كلمة حق يراد بها الباطل «

  زيراين كاسه ، نيم كاسه اى است كه اگر اين ها را بگذاريم زنده بمانند ، ريشه اسلام و قرآن را مى كنند . اين ها هفت هزار شيطان فتنه گر بودند .

 ولى حضرت على عليه السلام ، مالك اشتر ، ابوالهيثم بن التيهان و ديگر ياران در رتبه اول شيطان شناسى بودند . چون اهل تقوا دو نوع معرفت دارند :

 يكى، معرفت قبل از تقوا ؛ معرفت دينى و شناخت فحشا و منكرات.

 دوم : اجتناب ، و تداوم در اجتناب كردن ، تا ساخته شدن روحِ تقوا و بعد از اين فرقان نيز يعنى آن علم تشخيص به دنبالش مى آيد.

  » إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا «

  اين فرقان و تميز و دشمن شناسى ، يكى از بهترين علوم است . خيال آدم با دشمن شناسى راحت مى شود ، چون امنيت پيدا مى كند و مى داند كه دشمن كيست ، لذا هميشه بيدار است كه ضربه نخورد ، بلكه بيدار است تا به شيطان ضربه بزند ، چون اهل تقوا زرنگ تر و زيرك تر از همه شياطين هستند ؛

  » المؤمن كيّس «

 نود و هشت آيه درباره شيطان در قرآن آمده است كه اگر با تحقيق اين آيات، در خانواده ها، مدرسه ها و جلسات مذهبى تعليم داده شوند ، تعليم گيرندگان دشمن شناس مى شوند ، چون پروردگار عالم در اين آيات ، هدف هاى آلوده ، نجس و خبيث دشمنان انسانيت ، را بيان فرموده است .