مناسك حج‏

از اين كه ابراهيم و اسماعيل دعاى خود را نسبت به دريافت مناسك با «أَرِنا» زينت داده اند معلوم مى شود كه تعليم ذهنى و ظاهرى مناسك را نخواسته اند بلكه درخواستشان اين بوده كه حضرت حق جزء جزء مناسك و محل هاى آن و بلكه حقايق نهفته در مناسك را به آنان بنماياند، و تعليم به گونه اى باشد كه گويا واقعيات مناسك را با چشم سر بينند.

گرچه در آيات 196 تا 200 سوره مباركه بقره به برخى از مناسك اشاره شده و مى بايد در توضيح آن آيات، مناسك حج شرح داده شود ولى از آنجا كه لفظ مناسك كه دلالت بر همه اعمال حج دارد در آيه مورد بحث در دعاى ابراهيم آمده لازم مى بينم در همين بخش تا جائى كه مورد نياز است به بيان مناسك بپردازم.