حدیث عبادت زهرا(س)

قصه نیایش زهرا(س) در آینه عبارت نگنجد. در این بخش ده حدیث زیبا از زبان حضرات معصومین(ع) در ترسم سیمای عبادی فاطمه(س) به خوانندگان گرامی ماهنامه کوثر تقدیم می شود

محمود لطیفی

فروغ فرشتگان

سالت عن اباعبدالله(ع) عن فاطمة لم سمیت الزهرا؟ فقال: لانها کانت اذا قامت فی محرابها و هو نورها لاهل السماء کما تزهر - تزهو - نورالکواکب لاهل الارض.

علل الشرایع، ج 1: ص 215.

راوی می گوید:

از حضرت صادق(ع) علت نامگذاری حضرت فاطمه(س) را به - زهرا - پرسیدم. فرمود: چون وقتی که در محراب عبادتش به نماز می ایستاد فروغ نورش برای ساکنان آسمان می درخشید همانگونه که نور ستارگان آسمان برای زمینیان می درخشد.

دلداده حق

سمیت فاطمة بالبتول لانقطاعها الی عبادة الله تعالی مستدرک عوالم، ج 1: ص 80-81.

حضرت فاطمه(س) به این جهت «بتول » نامیده شد که از همه بریده و دل به خدا بسته بود.

تندیس عبادت

عن الحسن البصری:

ما کان فی هذه الامة اعبد من فاطمة(س) کانت تقوم حتی تورم قدماها.

مناقب، ج 3: ص 341.

حسن بصری می گوید:

در میان امت اسلام، کسی خداپرست تر از فاطمه نبود. آنقدر در نماز می ایستاد که قدم هایش ورم می کرد.

نیاز نماز

کانت فاطمة(س) تنهج فی صلاتها من خوف الله تعالی.

ارشاد القلوب: 105.

حضرت فاطمه(س) در نمازش از ترس خدا نفس نفس می زد و - گریه در گلویش می شکست - .

قدرشناس قدر

قال علی(ع):

و کانت فاطمة(س) لا تدع احدا من اهلها ینام تلک اللیلة - لیلة القدر - و تداویهم بقلة الطعام و تتاهب لها من النهار و تقول: محروم من حرم خیرها.

دعائم الاسلام، ج 1: 282.

حضرت علی(ع) فرمود:

فاطمه(س) نمی گذاشت کسی از اهل خانه در شبهای قدر به خواب رود به آنان غذای کم می داد و از روز قبل برای احیای شب قدر آماده می شد و می فرمود: محروم کسی است که از برکات این شب محروم باشد.

نثار و ایثار

قال موسی بن جعفر(ع) :

کانت فاطمة(س) اذا دعت تدعوا للمؤمنین و المؤمنات و لا تدعوا لنفسها فقیل لها یا بنت رسول الله(ص) انک تدعین للناس و لا تدعین لنفسک فقالت: الجار ثم الدار. علل الشرایع، ج 1:216.

حضرت موسی بن جعفر از پدرانش نقل می کند: هرگاه حضرت فاطمه(س) دعا می کرد برای زنان و مردان مؤمن دعا می کرد و برای خود دعا نمی کرد، به او گفته شد: چرا شما برای مردم دعا می کنید اما برای خودتان دعا نمی کنید؟ فرمود: اول همسایه آنگاه خانه.

وقت دعا

عن فاطمة(س) قالت: سمعت النبی(ص) یقول: ان فی الجمعة لساعة لا یراقبها رجل مسلم یسال الله عز و جل فیها خیرا الا اعطاه ... و قال هی اذا تدلی نصف عین الشمس للغروب ... و کانت فاطمة(س) تقول لغلامها:

اصعد علی الضراب - الظراب - فاذا رایت عین الشمس قد تدلی للغروب فاعلمنی حتی ادعو.

معانی الاخبار:399.

حضرت فاطمه(س) گوید: شنیدم پیامبر(ص) فرمود: غروب روز جمعه ساعتی است که هر کس آن را مراقبت کند و در آن لحظه دعا کند دعایش مستجاب شود. - حضرت زهرا - برای درک آن ساعت - به خدمتکارش می گفت: بر فراز بلندی برو و هر گاه دیدی نیمه خورشید غروب نمود مرا خبر کن تا دعا کنم.

دو رکعت نماز

قال ابوعبدالله الصادق(ع):

کان لامی فاطمة صلاة تصلیها علمها جبرئیل، رکعتان تقرء فی الاولی: الحمد مرة و: انا انزلناه فی لیلة القدر، ماة مرة و فی الثانیة: الحمد مرة و ماة مرة: قل هو الله احد، فاذا سلمت سبحت تسبیح الطاهرة علیها السلام.

جمال الاسبوع:173.

امام صادق(ع) فرمود:

مادرم فاطمه(س) همواره دو رکعت نماز را می خواند که جبرئیل به او آموخته بود، در رکعت اول آن پس از حمد صد بار سوره قدر و در رکعت دوم پس از حمد صد بار سوره توحید را می خوانی، و پس از سلام نماز تسبیحات حضرتش را نیز می گویی.

هدیه بی نظیر

ان علی بن ابیطالب(ع) امر فاطمة(س) تستخدم رسول الله(ص) فقالت: یا رسول الله انه قد شق علی الرحی - و ارته اثرا فی یدیها من اثر الرحی - فسالته ان یخدمها خادما، فقال: اولا اعلمک خیرا من الدنیا و ما فیها؟ اذا آویت الی فراشک فکبری اربعا و ثلاثین تکبیرة و ثلاثا و ثلاثین تحمیدة و ثلاثا و ثلاثین تسبیحة.

کنزالعمال 2:57.

امیرالمؤمنین(ع) به حضرت زهرا گفت تا برود و از پیامبر خادمی بخواهد، او نیز رفت و ضمن نشان دادن پینه های دستش گفت: آسیاب کردن مرا به زحمت انداخته است و آنگاه درخواست خادمی کرد. پیامبر در پاسخ فرمود: آیا نمی خواهی - به جای خادم - هدیه ای به تو دهم که از همه دنیا ارزشمندتر باشد؟ هنگامی که برای خواب آماده شدی سی و چهار بار «الله اکبر» و سی و سه بار «الحمدلله » و سی و سه بار «سبحان الله » بگو.

تسبیح تربت

ان فاطمة بنت رسول الله کانت مسبحتها من خیوط صوف مفتل معقود علیه عدد التکبیرات فکانت علیهاالسلام تدیرها بیدها تکبر و تسبح الی ان قتل حمزة بن عبدالمطلب فاستعملت تربته و عملت التسابیح فاستعملها الناس.

وسائل الشیعه، ج 4:1033.

امام صادق(ع) فرمود:

تسبیح حضرت فاطمه(ع) نخی بود که بر آن به تعداد تکبیرات - 34 عدد گره زده بود و آن را در دستش می چرخانید و تکبیر و تسبیح می گفت تا وقتی که حمزه شهید شد تسبیحی از تربت او ساخت. و از آن پس ساختن تسبیح در میان مردم رواج یافت.

عبادت دختر پیغمبر

 «و الذین یبیتون لربهم سجدا و قیاما» ⁽¹⁾

دختر پیغمبر همچنانکه در زندگی زناشوئی نمونه بود،در اطاعت پروردگار نیز نمونه بود.هر چند که زندگانی زناشوئی چون بر اساس پرهیزگاری و سازش باشد خود طاعت خداست. مقصودم از طاعت پروردگار،نماز بردن و روی بدرگاه خدا آوردنست.هنگامی که از کارهای خانه فراغت می یافت به عبادت می پرداخت،به نماز،تضرع،و دعا بدرگاه خدا،دعا برای دیگران نه برای خود.

امام صادق از پدران خویش از حسن بن علی روایت کند:

مادرم شبهای جمعه را تا بامداد در محراب عبادت می ایستاد و چون دست بدعا برمی داشت مردان و زنان با ایمان را دعا می کرد،اما درباره خود چیزی نمی گفت.روزی بدو گفتم:

-مادر!چرا برای خود نیز مانند دیگران دعای خیر نمی کنی؟گفت:

-فرزندم همسایه مقدم است ⁽²⁾. تسبیح هائی که بنام تسبیحات فاطمه (ع) شهرت یافته و در کتاب های معتبر شیعه و سنی و دیگر اسناد روایت شده ⁽³⁾ نزد همه معروف است.و آنانکه خود را ملزم به سنت می دانند،این تسبیح ها را پس از هر نماز می خوانند:«سی و چهار بار الله اکبر، سی و سه بار سبحان الله و سی و سه بار الحمد لله » ⁽⁴⁾.

نیز سید بن طاوس در اقبال دعاهائی از او روایت کرده است که پس از نمازهای ظهر،عصر، مغرب،عشا و نماز بامداد بطور مرتب می خوانده است.همچنین دعاهای دیگری نیز از او نقل شده است که در مورد پاره ای گرفتاری ها خوانده می شود.کسانی که خود را موظف به خواندن ادعیه و ادای مستحبات می دانند،بدین دعاها آشنائی دارند.

پی نوشتها:

1.و آنانکه برای پروردگارشان،در سجده و بر پا،شب زنده داری می کنند. (الفرقان:64) .

2.کشف الغمة 1 ص 468.

3.بحار ص 82 و رجوع به مسند احمد ج 2 ص 39 و 105 شود.

4.در بعض روایات،شمار این تسبیحات بصورت دیگر آمده.آنچه نوشته شد فتوای مشهور است.