اگر تمام عالم خلقت را مانند يک درخت فرض کنيم و همۀ موجودات آفرينش را به منزلۀ شاخه‌هاي اين درخت، باارزش‌ترين و بافضيلت ترين شاخۀ اين درخت طبق آيات قرآن کريم، وجود انسان است؛ زيرا پرفايده‌ترين و پرسود‌ترين ميوۀ عالم هستي به فرمودۀ آيات قرآن و روايات، عقل است كه در اين شاخه قرار داده شده است.
نزديک به هزار آيه در کتاب خدا در باب عقل مطرح است و دانشمندان شيعه کتاب مستقلي با عنوان «کتاب عقل» نوشته‌اند.
کتاب با عظمت «کافي» داراي بخش‌هاي گوناگون بسيار مهمي است و حدود شانزده هزار روايت از رسول خدا (ص) و ائمه طاهرين: در اين کتاب آورده است. اولين کتاب را «کتاب عقل» قرار داده است. بعد کتاب توحيد و مسائل مهم اخلاقي را طرح مي‌کند و در پايان کتاب به فقه مي‌پردازد.
بدون ارتباط با عقل و به کار گرفتن آن، چه راهي به سوي توحيد وجود دارد؟! بدون به کار گرفتن تفکر راهي براي شناخت دليل و راهنما و حجت خدا وجود ندارد. آیا بدون به کار گرفتن عقل، انسان به حسنات اخلاقي و حسنات عملي آراسته مي‌گردد؛ و بدون به کار گرفتن عقل، راهي برای ورود به فضاي عبادات دارد؟
کسي که تمام همت و اراده و عمل او، هزينۀ شکم و شهوت مي‌شود و عقل در وجود او بيکار و معطل است، قطعاً تمام درهاي فيض پروردگار و رحمت خدا به روي او بسته است. نخستین کليدي که همۀ اين درها را باز مي‌کند، عقل است.
منبع : پایگاه عرفان