وجود معاد و جهان دگر مطابق ميل ستم گران و گنه كاران نيست، آنان خوش دارند كه آنچه مى كنند بى كيفر باشد، آنان مى كوشند كه خود را و دگران را معتقد سازند كه جهان دگرى وجود ندارد، جهان كيفر و پاداش.
هر چه هست همين جهان مى باشد و بس، پاداش و كيفرى اگر باشد در همين جهان است و چون در اين جهان كيفر نمى بينند پس مستحق كيفر و عقاب نخواهند بود، پس ستمكار و گنه كار نمى باشند.
اين جهان بى ترديد قدرت بر كيفر ستم كاران بزرگ را ندارد، چگونه مى شود كسى را كه مناره هايى از سرهاى بشر ساخته، در اين جهان كيفر كرد؟
چگونه مى شود كسى كه شصت و سه ميليون نفر از ملت شوروى را اعدام كرده، كيفر داد؟
به فرض كه كيفرش را كشتنش قرار دهيم، اين كيفر در برابر يك اعدام اوست نه بيشتر.
اضافه بر اين، كيفركننده بايستى قدرتى داشته باشد بالاتر از قدرت ستمگران تا آنان را كيفر دهد و چنين قدرتى در جهان وجود نداشته و ندارد.
آيا چنگيزها، تيمورها، هيتلرها، نرون ها، يزيدها، حجّاج ها، در اين جهان كيفر ديدند؟ آيا جنايت كارانى كه قتل عام شهرى را اعلام كردند كيفر، ديدند؟
اين سخن درباره پاداش نيكوكاران بزرگ نيز جارى است، آيا انسان بزرگوارى كه هزاران بدبخت را خوشبخت ساخته، سعادتشان را تأمين كرده، چگونه اين جهان مى تواند به او پاداش دهد؟
آيا موجود مقدسى كه جان خود را در راه سعادت بشر فدا كرده، چه پاداشى در اين جهان به وى داده خواهد شد؟
اين جهان، جهان هرج و مرج و جنگل نيست، اين جهان جهان آدم هاست.
آدم ها ظلم و ستم را مستحق كيفر مى دانند، نيكوكارى را شايسته پاداش مى دانند و همگى خواستار وجود چنين جهانى هستند، پس بايد چنان جهانى باشد چون خواسته فطرى و عقلايى بشر خطا ندارد، از اين رو جهان كيفر و جهان پاداش، موجود است.
بر اين جهان نيرويى عاقل و فرزانه حكومت مى كند و گناه گنه كاران و فضيلت نيكوكاران را مى بيند و به يقين، آن را كيفر و اين را پاداش خواهد داد.
قرآن براى اثبات جهان دگر و راهنمايى بشر به سوى معاد، گامى بلند برداشته، چون قرآن براى سود بشر فرستاده شده و اعتقاد بشر به جهان دگر به سود اوست، به سود فرد و سود اجتماع است. وجود قرآن با وجود جهان دگر ملازمت دارد.
منبع : پایگاه عرفان