نيازهاى عزلت‏

عزلت- به معنايى كه گذشت- و به دست آوردن انس با حضرت حق، نياز به ده مسئله دارد:

1- دانستن حق و باطل كه مبادا در طريق سلوك الى اللّه دچار انحراف در مسير يا گرفتار مرشدان منحرف گردد.

2- در رياضات و مجاهدات نفس به مرتبه اى رسيده باشد كه از زحمت و تعب و رنج و بلا در راه رسيدن به حقايق مشوش نشود و از اين كه به خاطر حركت در راه الهى، از به دست آوردن ثروت دنيا باز مى ماند ناراحت نشود، بلكه به همان مقدار اندك- كه وقتى جز به دست آوردن آن ندارد- قانع باشد، ورنه اين حقيقت را رها كرده و به دام خطرناك عافيت و ماديت خواهد افتاد.

3- با سختى در كار و شدت در مسير بسازد، به نحوى كه اگر در وصول برنامه هاى دنيايى دير و زودى شد، مضطرب نگردد و در اساس صبر و حوصله اش رخنه اى ننمايد.

4- اجتناب از محرمات و اگر بتواند مكروهات و دل برداشتن از زخارف دنيايى و زيور و زينت مادى كه ارتكاب محرمات و عشق ورزى به مظاهر دلفريباى دنيا اسباب كدورت قلب و قساوت دل است و با اين بازى ها به وصال حضرت حق نتوان رسيد، آرى در راه زهد و بى رغبتى به امور غير الهى از واجبات و ضروريات است و بدون آن راه بردن به آن پيشگاه عالى امكان ندارد.

5- غنيمت دانستن اين خلوت و عزلت است، به اين معنى كه پس از بريدن از شرار خلق و اهل معصيت و هر چهره اى كه مانع از حركت در راه خداست، دلتنگى نكنند و ديدار آنان را هوس ننمايد.

6- به توسط آيات قرآن و روايات رسيده از اهل بيت طهارت عليهم السلام عاقبت امر خود را بنگرد و بداند كه عاقبتش مرگ و رفتن به عالم برزخ و ورود به قيامت و قرارگرفتن در دادگاه حق و برخورد به حساب و كتاب و بهشت و جهنم است.

7- با همه كوشش و مجاهدتى كه در عبادت و بندگى دارد و سعى مى كند براى طاعت خالصانه از تمام ظاهر و باطن وجودش مايه بگذارد، ولى آن سعى و كوشش و آن طاعت و عبادت را در برابر عظمت حضرت دوست بسيار اندك و كوچك ببيند.

8- ترك خودبينى و عجب و تخلص از تكبر است كه در اين راه پر واقعيت، خود بينى و خودپسندى و كبر و بزرگ ديدن خود، گناهى بس عظيم و حجابى بس خطرناك است، در اين مسير بايد در هر منزل و مرتبه اش به عجز و قصور و تقصير و كوچكى خود معترف باشى.

9- كثرت ذكر، به خصوص ذكر قلبى، يعنى توجه به حضرت حق در بيشتر اوقات و پرهيز از غفلت، بايد به نحو حقيقت مورد عشق و علاقه و توجه صاحب خلوت باشد كه غفلت از حضرت دوست، اساس هر فتنه و بليّه و دام خطرناك شيطان است.

10- خالى بودن منزل و مسكن صاحب خلوت از برنامه هاى غير ضرورى است و از هر چه كه دل را از ياد دوست غافل مى نمايد كه بايد از عوامل دور كننده از حق هم چون گوسپندى كه از گرگ مى گريزد، گريخت.