عبادت و بندگى‏

منابع :

کتاب : تفسير حكيم جلد یک

نوشته : استاد حسین انصاریان

عبادت يعنى گردن نهادن به همه خواستههاى حق چه در زمينههاى مادى و چه در زمينههاى معنوى.

عبادت يعنى خالصانه و فروتنانه به اجراى فرمانهاى حضرت خالق همت گماشتن.

عبادت يعنى طلب مال حلال و پاك و هزينه كردن آن امر معيشت خود و زن و فرزند.

عبادت يعنى پرداختن خمس منافع و سودهائى كه از كسب و كار و معدن و غنيمت به دست ميآيد.

عبادت يعنى پرداخت زكات به آنچه زكات تعلق ميگيرد.

عبادت يعنى صله رحم، كمك به سائل و محروم، رفع مشكلات خويشان و مردم و انفاق و صدقه، و انجام هركار خير و مثبت.

عبادت يعنى پيراستن رذائل از قلب و روح و آراستن باطن به حسنات اخلاقى و حالات ملكوتى.

عبادت يعنى يادخدا در هرحال، و انصاف دادن به مردم، و مواسات با برادران دينى، و يارى رساندن به مظلوم و ناتوان.

عبادت يعنى طلب علم و دانش و فضل و فضيلت و شرافت و كرامت و حركت در صراط مستقيم براى رسيدن به قرب حضرت حق.

عبادت يعنى جهاد با مال و جان براى حفظ اسلام و دفع خطرات از مردم كشور و نگاهبانى از مرزهاى اسلام و مملكت.

عبادت يعنى اتحاد و وحدت با يكديگر در سايه قرآن و اهل بيت.

عبادت يعنى تبليغ دين و نشرمعارف الهى و ابلاغ پيامهاى حضرت حق به زن و فرزند و ديگر مردم.

عبادت يعنى امربه معروف و نهى از منكر، و دفع ستم از ستمديده، و حل مشكلات جامعه و عيادت بيمار و رعايت حال يتيم، و دادن قرض الحسنه به نيازمند.

عبادت يعنى قرائت قرآن، معرفت به قرآن، عمل به قرآن، ابلاغ قرآن.

عبادت يعنى اداى نماز واجب، شركت در جماعت، رعايت آداب ظاهرى و باطنى نماز.

عبادت يعنى روزه ماه رمضان، حفظ حرمت ماه مبارك و مراعات آداب باطنى روزه و آداب ظاهرى صوم.

عبادت يعنى حج خانه خدا با حفظ شرايط زيارت، و تزكيه نفس در مسيرحج و زمان حج.

در هرصورت لفظ عبادت شامل همه خواستههاى حق نسبت به خودش و نسبت به خلق اوست، چرا كه حضرت او در فرمانهايش به رعايت حق انسانها در همه زمينه و حتى رعايت حق حيوانات و هرجاندارى فرمان داده، و فرمان برى از او نسبت به مخلوقاتش در حقيقت عبادت و بندگى نسبت به حضرت اوست.

مقام عبادت بالاترين و برترين مقام است، و همه فيوضات ويژه حق در دنيا و آخرت فقط از اين ناحيه به انسان ميرسد.

توضيح عبادت و موارد آن و آنچه كه از نظر ظاهر و باطن با عبادت نسبت دارد كتابى چند جلدى ميطلبد اين فقير دراين سطور به كلياتى از اين گنجينه الهى اشاره ميكند.

برترين مقام‌

از آيات كتاب خدا و روايات اهل بيت، و معارف الهيه استفاده ميشود كه برترين مقام براى انسان در پيشگاه حضرت حق، و در دنيا و آخرت مقام بندگى و عبوديت است.

انسانى كه با همه وجود تسليم فرمانهاى خداست، و تمام حركات و سكناتش هماهنگ با خواستههاى الهى است و دراين راه از پاكى جان و خلوص نيت، و بلندى همت برخوردار است، و نميگذارد و نميخواهد لحظه‌اى از عمرش هزينه شيطان و هواى نفس شود، و همواره در تمام امورش در مقام جلب خشنودى حضرت حق است، در گردونه عبادت و بندگى قرار دارد و به يقين برترين انسان است.

شاخص ارزش در محضر حضرت دوست بندگى اوست، هرچند بندگى انسان به پيشگاه پروردگار بيشتر، مقامش برتر و والاتر است.

حضرت حق در قرآن مجيد پيامبران و اولياءش را در نهايت با مقام بندگى ستوده است، و در جايجاى قرآن مجيد از قول آنان نقل ميكند كه به امتها ميگفتند ما را فرمان رسيده كه جز خدا نپرستيم.

«قُلْ إِنَّما أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ وَ لا أُشْرِكَ بِهِ:» «1»

اى رسول من، به مردم بگو جز اين نيست كه من فرمان يافته ام خدا را بندگى كنم و به او شرك نورزم.

«إِنَّما أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَها وَ لَهُ كُلُّ شَيْ‌ءٍ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ:» «2»

من فقط فرمان يافته ام كه پروردگار اين شهر را كه آن را بسيار محترم شمرده و همه چيز در سيطره مالكيت اوست بپرستم و امر شده ام از تسليم شدگان به حضرت او باشم.

«قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ:» «3»

بگو من مأمورم كه خدا را درحالى كه ايمان و عبادت را براى او خالص مينمايم بپرستم.

«فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا:» «4»

پس موسى و همراهش بنده‌اى از بندگان ما را يافتند كه او را از نزد خود رحمتى عطا كرديم.

«إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ:» «5»

به يقين نوح از بندگان مؤمن ما بود.

«إِنَّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ:» «6»

بيتريدد، ايوب را شكيبا يافتيم چه نيكو بنده اى! يقيناً بسيار رجوع كننده به سوى ما بود.

«وَ اذْكُرْ عِبادَنا إِبْراهِيمَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ أُولِي الْأَيْدِي وَ الْأَبْصارِ:» «7» و بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را به يادآر كه داراى قدرت و بصيرت بودند.

«سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى‌ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ ..» «8»

منزه و پاك است خدائى كه شبى بندهاش را از مسجدالحرام ....

تمام مسلمانان و مؤمنان در شبانه روز در تشهدهاى نمازهاى واجب و مستحب پيامبر بزرگوار اسلام را به عبوديت و بندگى ميستايند:

«و اشهد ان محمداً عبده:»

و گواهى ميدهم كه محمد بنده خداست.

پی نوشت ها:

______________________________

(1)- رعد، آيه 36.

(2)- نمل، آيه 91.

(3)- زمر، آيه 11.

(4)- كهف، آيه 65.

(5)- صافات، آيه 81.

(6)- ص، آيه 44.

(7)- ص، آيه 45.

(8)- اسرا، آيه 1.