عقل در وجود ما از بزرگ‌ترين نعمت‌هاى الهى است و وجود آن در ما دليل بر آن است كه در ميان تمام موجودات، مهر و محبت و لطف و عنايت و كرامت پروردگار عالم به انسان از همه مخلوقات ديگرش بيشتر است. بنابراين، هر كس اين عضو را تعطيل كند، بالاترين گناه را مرتكب شده و اگر كسى آن را تنها در امور مادى صرف كند، به پوسيدنش كمك كرده است. كسى كه پرخورى مى‌كند و باعث مى‌شود حركت فكرى‌اش كم شود، به خودش ظلم كرده است؛ هم‌چنين كسى كه كمتر از اندازه معين مى‌خورد و قواى مغزى‌اش را كم‌كم از دست مى‌دهد به خودش خيانت كرده است؛ هم‌چنين است كسى كه تحصيل علم را رها كرده و، از همه بدتر، كسى است كه از خوردنى‌هايى استفاده مى‌كند كه همه دنيا مى‌گويند براى عقل ضرر دارد؛ مانند گوشت‌هاى حرام، مشروبات حرام، انواع مخدرهايى كه افراد معتاد از آنها استفاده مى‌كنند و در هر بار مصرف، دو هزار سلول از چهارده ميليارد سلول مغز خود را نابود مى‌كنند. اين افراد چه گناه سنگينى مرتكب مى‌شوند!
به نظر مى‌رسد در قيامت انسان‌هاى زيادى براى نماز و روزه و حجّ و كسب مال محكوم نشوند و اگر هم بشوند، گذشت‌هايى از آنها خواهد شد، ولى در دادگاه عقل، بيشتر مردم عالم- از زمان حضرت آدم، عليه‌السلام، تا برپا شدن قيامت- محكوم هستند؛ به دليل اين كلام خداوند متعال كه مى‌فرمايد:
«وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ».
و مسلّماً بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده‌ايم، [زيرا] آنان را دل‌هايى است كه به وسيله آن [معارف الهى را] در نمى‌يابند، و چشمانى است كه توسط آن [حقايق و نشانه‌هاى حق را] نمى‌بينند، و گوش‌هايى است كه به وسيله آن [سخن خدا و پيامبران را] نمى‌شنوند، آنان مانند چهارپايانند بلكه گمراه‌ترند؛ اينانند كه بى‌خبر و غافل‌اند.
آنها كه عقل را تعطيل كرده‌اند و اين عضو باعظمت الهى را تنها در امور مادى به كار برده‌اند و اين مسافر عالم ملكوت را در يك خانه دويست مترى و در يك مغازه بيست مترى حبس كرده‌اند و آن را اسير خوشگذرانى و شهوت و شكم ساخته‌اند تا اين‌كه مرگشان فرا رسيده، مستحق عذابند؛ زيرا آنان فراموش كردند كه انسان موجود اعظم و نسخه اكبر الهى است؛ انسان خليفه خدا و كتاب جامع الهى است؛ انسان آينه اسماء و صفات الهى است؛ انسان مركز فلسفه، منطق، فيزيك و مركز رياضى است؛ مركز زبان، عرفان، رسالت و معرفت است؛ منبع نفس، روح و عقل است؛ و ....
انسان نمى‌داند چه مقام و مرتبه‌اى دارد و فكر مى‌كند كه تنها از مشتى استخوان و گوشت ساخته شده و خوردن و خوابيدن و داشتن خانه و مغازه پايان كار اوست، در حالى كه اين مقدار حركت را حيوانات عالم نيز دارند. حال، سوال اين است كه نيروهاى موجود در وجود ما و اين منابع نيروى الهى كه در وجود ماست- كه بنا به فرمايش موسى بن جعفر، عليماالسلام، فقط در كنار عقل هفتاد منبع ديگر وجود دارد - براى چيست؟
روان‌شناسان جهان تاكنون 42 دستگاه مختلف در روح ما كشف كرده‌اند. بدن ما معدن اسرار الهى است. ما از آسمان‌ها بزرگ‌تريم نه شديدتر؛ چنان‌كه در قرآن آمده است:
«أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ بَناها».
آيا آفريدن شما دشوارتر است يا آسمان كه او آن را بنا كرد؟
منبع : پایگاه عرفان