منابع:
کتاب: تفسير و شرح صحيفه سجاديه ج11
نویسنده: استاد حسین انصاریان
رسول خدا صلى الله عليه و آله به يارانش فرمود:
شما را خبر دهم به چيزى كه اگر انجام دهيد به اندازه فاصله مشرق تا مغرب، شيطان از شما دور مى‌شود؟ عرضه داشتند آرى، فرمود: روزه رويش را سياه مى‌كند، صدقه پشتش را مى‌شكند، دوستى و حبّ فى اللَّه و شتاب بر عمل شايسته به خاكش مى‌نشاند، و استغفار از گناه رگش را قطع مى‌نمايد، و براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدن‌ها روزه است. «1» امام صادق عليه السلام از پدرانش از رسول صلى الله عليه و آله حق روايت مى‌كند:
الصّائِمُ فِى عِبادِةَ اللَّهِ وَ انْ كانَ نائِماً عَلى فِراشِهِ مالَمْ يَغْتَبْ مُسْلِماً. «2»
روزه‌دار در عبادت خداست اگر چه در بسترش خواب باشد در صورتى كه از مسلمانى غيبت نكند.
حضرت صادق عليه السلام فرمود:
كسى كه در روز گرم و پرحرارت روزه بگيرد، خداوند هزار ملك بر او مى‌گمارد تا صورتش را مسح كنند و وى را تا زمان افطار بشارت دهند.
خداوند مى‌فرمايد: چه پاكيزه است بويت و روحت، اى ملكوتيان! شاهد باشيد او را مورد مغفرت قرار دادم. «3» رسول حق صلى الله عليه و آله فرمود:
نَوْمُ الصّائِمِ عِبادَةٌ وَ نَفَسُهُ تَسْبيحٌ. «4»
خواب روزه‌دار عبادت، و نَفَسَش تسبيح خداست.
امام صادق عليه السلام فرمود:
لِلصّائِمِ فَرْحَتانِ: فَرْحَةٌ عِنْدَ الاْفْطارِ، وَ فَرْحَةٌ عِنْدَ لِقاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. «5»
براى روزه‌دار دو خوشحالى است: يكى وقت افطار، و ديگر زمان لقاى الهى.
امام على عليه السلام به وقت وفاتش فرمود:
عَلَيْكَ بِالصَّوْمِ، فَانَّهُ زَكاةُ الْبَدَنِ، وَ جُنَّةٌ لَاْهْلِهِ. «6»
بر تو باد به روزه، كه اين واجب الهى زكات بدن، و براى اهلش مانع از عذاب الهى است.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
مَنْ صامَ يَوْماً فِى سَبيلِ اللَّهِ كانَ كَعَدْلِ سَنَةٍ يَصُومُها. «7»
كسى كه يك روز روزه بگيرد و نيّتش در راه حق باشد، روزه آن روزش برابر با يك سال روزه است.
و نيز آن حضرت فرمود:
انَّ اللَّهَ وَكَّلَ مَلائِكَةً بِالدُّعاءِ لِلصّائِمينَ. «8»
خداوند پاره‌اى از ملائكه را مأمور دعا براى روزه‌داران كرده است.
رسول الهى صلى الله عليه و آله فرمود كه خداوند عز و جل فرموده:
الصَّوْمُ لى وَ انَا اجْزى بِهِ. «9»
روزه براى من است و من جزاى آن هستم (يا من به آن جزا مى‌دهم، زيرا احدى جز من توان حساب كردن بهره آن را ندارد).
امام صادق عليه السلام از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت مى‌كند:
چهار طائفه دعايشان مستجاب است، زيرا درهاى آسمان به روى آنان باز مى‌باشد و دعا تا عرش حق مى‌رسد:
دعاى پدر براى فرزندش، دعاى مظلوم عليه ستمگر، دعاى حج رفته، و دعاى روزه‌دار تا وقت افطار. «10»
[ «22» وَ قَدْ أَقَامَ فِينَا هَذَا الشَّهْرُ مُقَامَ حَمْدٍ وَ صَحِبَنَا صُحْبَةَ مَبْرُورٍ وَ أَرْبَحَنَا أَفْضَلَ أَرْبَاحِ الْعَالَمِينَ ثُمَّ قَدْ فَارَقَنَا عِنْدَ تَمَامِ وَقْتِهِ وَ انْقِطَاعِ مُدَّتِهِ وَ وَفَاءِ عَدَدِهِ «23» فَنَحْنُ مُوَدِّعُوهُ وِدَاعَ مَنْ عَزَّ فِرَاقُهُ عَلَيْنَا وَ غَمَّنَا وَ أَوْحَشَنَا انْصِرَافُهُ عَنَّا وَ لَزِمَنَا لَهُ الذِّمَامُ الْمَحْفُوظُ وَ الْحُرْمَةُ الْمَرْعِيَّةُ وَ الْحَقُّ الْمَقْضِيُّ فَنَحْنُ قَائِلُونَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَكْبَرَ وَ يَا عِيدَ أَوْلِيَائِهِ]
به تحقيق اين ماه در بين ما، در مرتبه و محلى ستوده‌اى است، و با ما مصاحبت كرد؛ مصاحبتى پسنديده و نيكو، و ما را به برترين بهره‌هاى جهانيان، سودمند كرد. سپس هنگام پايان يافتن وقتش، و به سر رسيدن مدّتش، و كامل شدن روزهايش از ما جدا شد. پس ما او را وداع مى‌كنيم؛ وداع كسى كه هجرانش بر ما سخت و غم‌انگيز است، و روگرداندنش ما را غم زده و دچار وحشت كرد. براى او برعهده ما پيمانى محفوظ، و حرمتى در خور رعايت، و حقى واجب الاداء لازم شد. بر اين اساس مى‌گوييم: سلام بر تو اى بزرگترين ماه خدا! و اى عيد دوستانش!.
[ «24» السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيَّامِ وَ السَّاعَاتِ «25» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِيهِ الْآمَالُ وَ نُشِرَتْ فِيهِ الْأَعْمَالُ «26» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ قَرِينٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً وَ مَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ «27» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضَّ «28» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ قَلَّتْ فِيهِ الذُّنُوبُ «29» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ نَاصِرٍ أَعَانَ عَلَى الشَّيْطَانِ وَ صَاحِبٍ سَهَّلَ سُبُلَ الْإِحْسَانِ «30» السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا أَكْثَرَ عُتَقَاءَ اللَّهِ فِيكَ وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَكَ بِكَ! «31» السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَمْحَاكَ لِلذُّنُوبِ وَ أَسْتَرَكَ لِأَنْوَاعِ الْعُيُوبِ! «32» السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَطْوَلَكَ عَلَى الْمُجْرِمِينَ وَ أَهْيَبَكَ فِي صُدُورِ الْمُؤْمِنِينَ!]
سلام بر تو اى از ميان اوقات، گرامى‌ترين همنشين! و اى بهترين ماه در ايام و ساعات! سلام بر تو؛ ماهى كه در آن آرزوها و حاجات، به برآورده شدن نزديك است، و اعمالى كه موجب خشنودى خداست در آن پخش شده. سلام بر تو؛ همنشينى كه هنگام موجود بودن منزلتش بزرگ، و وقت مفقود شدن فقدانش دردناك، و مايه اميدى كه دوريش رنج آور است. سلام بر تو همدمى كه چون رو كند، مونس گردد و مسرور و شاد كند، و زمانى كه سپرى شود، به وحشت اندازد، و دل‌ها را به درد آورد. سلام بر تو، همسايه‌اى كه دل‌ها در آن نرم، و گناهان در او كم شد.
سلام بر تو ياورى كه ما را در مبارزه با شيطان يارى داد، و رفيقى كه راه‌هاى احسان را هموار و آسان ساخت. سلام بر تو، چه بسيارند آزادشدگان خدا در تو، و چه خوشبخت است كسى كه حرمتت را محض وجود خودت رعايت كرد. سلام بر تو، چه بسيار گناهان را محو كردى و چه بسيار عيب‌ها را پوشاندى. سلام بر تو، چه طولانى بودى بر گناهكاران و چه با هيبت بودى در قلوب اهل ايمان.
[ «33» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَيَّامُ «34» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلَامٌ «35» السَّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ كَرِيهِ الْمُصَاحَبَةِ وَ لَا ذَمِيمِ الْمُلَابَسَةِ «36» السَّلَامُ عَلَيْكَ كَمَا وَفَدْتَ عَلَيْنَا بِالْبَرَكَاتِ وَ غَسَلْتَ عَنَّا دَنَسَ الْخَطِيئَاتِ «37» السَّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ مُوَدَّعٍ بَرَماً وَ لَا مَتْرُوكٍ صِيَامُهُ سَأَماً «38» السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ وَ مَحْزُونٍ عَلَيْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ «39» السَّلَامُ عَلَيْكَ كَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِكَ عَنَّا وَ كَمْ مِنْ خَيْرٍ أُفِيضَ بِكَ عَلَيْنَا «40» السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى لَيْلَةِ الْقَدْرِ الَّتِي هِيَ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ «41» السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَحْرَصَنَا بِالْأَمْسِ عَلَيْكَ وَ أَشَدَّ شَوْقَنَا غَداً إِلَيْكَ! «42» السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى فَضْلِكَ الَّذِي حُرِمْنَاهُ وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَكَاتِكَ سُلِبْنَاهُ]
سلام بر تو؛ ماهى كه تمام زمان‌ها قدرت رقابت با او را ندارند. سلام بر تو؛ ماهى كه نسبت به هر كارى مايه سلامتى است. سلام بر تو؛ كه مصاحبت و همنشينى‌اش ناپسند، و معاشرتش نكوهيده نيست. سلام بر تو، چنانكه با بركات بر ما وارد شدى، و چرك خطاها را از ما شستى. سلام بر تو كه وداع با تو؛ نه از باب خستگى، و فراغت از روزه‌ات، نه به خاطر ملالت است. سلام بر تو كه قبل از آمدنش خواستارش بوديم، و پيش از رفتنش بر او اندوهگينيم. سلام بر تو، چه بدى‌ها كه به سبب تو از ما برطرف شد و چه خوبى‌ها كه به وسيله تو بر ما فرو ريخت. سلام بر تو، و بر شب قدرى كه از هزار ماه بهتر است. سلام بر تو، ديروز نسبت به تو چه حريص بوديم، و فردا به سوى تو چه بسيار شوق داريم. سلام بر تو و بر فضيلتت كه از آن محروم شديم و بر بركات گذشته‌ات كه از ما گرفته شد.
پی نوشت ها:
______________________________
(1)- بحار الأنوار: 93/ 246، باب 30، حديث 1؛ الكافى: 4/ 62، حديث 2.
(2)- بحار الأنوار: 93/ 247، باب 30، حديث 2؛ ثواب الاعمال: 50، ثواب الصائم.
(3)- بحار الأنوار: 93/ 247، باب 30، حديث 5؛ من لايحضره الفقيه: 2/ 76، حديث 1781.
(4)- بحار الأنوار: 93/ 248، باب 30، حديث 6؛ ثواب الاعمال: 51، ثواب الصائم.
(5)- بحار الأنوار: 93/ 248، باب 30، حديث 7؛ الكافى: 4/ 65، حديث 15.
(6)- بحار الأنوار: 93/ 248، باب 30، حديث 10؛ الأمالى، شيخ طوسى: 8، حديث 7.
(7)- بحار الأنوار: 93/ 253، باب 30، حديث 25؛ ثواب الاعمال: 52.
(8)- بحار الأنوار: 93/ 253، باب 30، حديث 26؛ المحاسن: 1/ 72، باب 122، حديث 149.
(9)- بحار الأنوار: 93/ 255، باب 30، حديث 31؛ من لايحضره الفقيه: 2/ 75، حديث 1773.
(10)- بحار الأنوار: 93/ 256، باب 30، ذيل حديث 39؛ فضائل الأشهر: 86، حديث 64.
منبع : پایگاه عرفان