اوضاع شگفت‌انگيز حيات، نشانگر اين واقعيت است كه هستى تمام موجودات جهان، بر پايه يك سلسله مقررات دقيق استوار است.
به وجود آمدن هر موجودى، بر اساس قوانينى محكم، و تداوم حياتش نيز مرهون مقرراتى متين، و برنامه‌هايى منظم است.
اين اراده و مشيّت حضرت حق است كه پديد آمدن موجود، بايد با تكيه بر قانون، و ادامه هستى‌اش نيز متكى به مقررات معين باشد.
كوچك‌ترين جزء تشكيل دهنده ساختمان جهان، تا مجموعه هستى، كه هيچ يك از ابعادش بر حسابگران بشرى معلوم نخواهد شد، داراى دقيق‌ترين قوانين و نظام‌هاى ثابت است.
قبل از اين كه دانش بشرى، با همه وسعت پرده از اين راز بردارد، مكتب الهى توسط سفيران پاك خداى متعال، اين مسئله را بارها تذكر داد كه: جهان بر پايه عدل و نظم استوار است و نظم و عدل چيزى جز مقررات و قوانين حاكم بر هستى نيست.
آثارى كه از مكتب پاك پيامبران در قرآن و روايات، درباره جهان نقل شده است، گوياى اين واقعيت زيبا و مسئله‌اى بس مهم است.
از «اتُم» كه يكى از كوچك‌ترين عناصر اوليه تشكيل دهنده ساختمان هر موجودى است گرفته، تا موجوديت خود موجودات، اعم از آسمان‌هاى برافراشته، و تمام موجوداتى كه در آنهاست، تا زمين و هر چه در آن است، از قبيل جماد، نبات، حيوان و ساختمان وجود انسان، همه و همه غرق در قانون و مقرراتند.
اگر قانون نبود هستى نبود و به تعبير ديگر: اگر سلسله مقررات حاكم بر جهان نبود، موجودى قدم به عرصه حيات نمى‌گذاشت.
شما يك دانه كوچك نباتى را در نظر بگيريد، براى به وجود آمدنش چه مراحلى را پشت سرمى‌گذارد، و براى ادامه هستى و به ثمر نشستنش چه مقرراتى بر او حاكمند.
مگر بدون قانون امكان به وجود آمدن چيزى هست؟ مگر منهاى قانون موجودى توان ادامه حيات و فعاليت را دارد؟
راستى چه اعجاب‌انگيز است كه هر پديده‌اى در ميدان هستى پديد گردد، در راهى كه برايش معين شده است قرار مى‌گيرد، آنگاه هر چه را براى تداوم زندگى‌اش لازم است، از سفره گسترده حق برمى‌دارد و بعد از آن آثارى كه بايد از وجودش پديد آيد بروز مى‌دهد، و در اين مسير حيرت‌آور، كمترين فساد و هرج و مرج ديده نمى‌شود. اين همه از بركت حكومت قانون بر طبق اراده الهى است.
قرآن مجيد در اين زمينه، دقيق‌ترين و لطيف‌ترين آيات را براى آگاهى بشر، كه حاكى از اهميّت قانون مى‌باشد، نازل كرده است. مى‌فرمايد:
«رَبُّنَا الَّذِي أَعْطى كُلَّ شَيْ‌ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى» .
«گفت: پروردگار ما كسى است كه به هر موجودى، آفرينش [ويژه] او را [آن گونه كه سزاوارش بود] به وى عطا كرده، سپس هدايت نمود».
«وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِيزانَ» .
«و آسمان را برافراشت و [براى سنجش هر امر معنوى و مادى] ترازو نهاد».
«وَ أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها» .
«و در هر آسمانى كار آن را وحى كرد».
«إِنَّ اللَّهَ فالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوى» .
«بى‌ترديد خدا شكافنده دانه و هسته است».
«ما مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِيَتِها» .
«هيچ جنبنده‌اى نيست مگر اينكه او مهارش را به دست [قدرت و فرمانروايى خود] گرفته است».
«وَ فِي أَنْفُسِكُمْ أَ فَلا تُبْصِرُونَ» .
«و [نيز] در وجود شما [نشانه‌هايى است] آيا نمى‌بينيد؟».
دقت در اين گونه آيات، نشان مى‌دهد كه قانون بر تمام هستى گسترده است و توجه مى‌دهد كه بدون قانون، نه به وجود آمدن موجودى ميسر است، و نه ادامه حياتش امكان دارد.
مسئله هدايت در آيات، با توجه به روايات وارده از معصومان عليهم السلام و تحقيقات ارزنده مفسران، عبارت از قانونى است كه در ميدان زندگى هر موجودى به شكلى تجلى دارد.
منبع : پایگاه عرفان