توكّل ميوه شناخت پروردگار متعال و محصول معرفت به خداوند عزيز است، انسان وقتي به اين نقطه از باور برسد كه تمام هستي از آن خداوند متعال است، و اراده او فوق اراده بشر است و بداند كه او خدايي بي‌نياز و غني مطلق است، اما انسان موجودي نيازمند است. به تدريج روحيه توكل او قوي مي‌شود، تا جايي كه به غير خدا به احدي دل نمي‌بندد و اميدوار نمي‌شود. چنانكه شخصي از حضرت كاظم(ع) درباره آيه «ومن يتوكل علي الله فهو حسبه» سوال نمود آن حضرت فرمودند: توكل بر خدا را درجاتي است، من جمله آن كه در تمام كارهاي خودت بر خدا توكل كنيد و نسبت به آنچه در حق تو روا داشته خشنود باشي. و بداني كه او هيچ فضل و نيكويي را از تو دريغ نميدارد و بداني كه فرمان از آن خداوند است.
بنابر اين اگر انسان بداند كه مؤثر حقيقي در عالم هستي فقط خداوند متعال است، توكل او قوي مي‌شود، و كسي كه توكل به خدا پيدا كند از هر اضطراب و هيجاني نجات پيدا مي‌‌كند و به آرامش حقيقي نائل مي‌شود، چنانكه انبياء و اولياء الهي اينگونه بوده‌اند.
منبع : پایگاه عرفان