واقعه ی عاشورا ، با همه ی بزرگی مصیبت و بی هماوردی فجایعی که بر بزرگترین انسانهای تاریخ داشت، درسهای فراوانی دارد. توجه به این مسئله که در کنار شور حسینی نباید شعور حسینی فراموش شود و از قطره قطره اشکهایی که بر اباعبدالله (علیه السلام) ریخته می شود باید درس گرفت و در زندگی به کار بست، خود از درسهای عاشوراست. در میان معاصرین یکی از بزرگترین اندیشمندانی که توجه ویژه ای به این مسئله داشته اند مرحوم علامه محمد تقی جعفری(ره) بودند که مجموع سخنرانی ها و مطالب ایشان در این خصوص در کتاب "حسین، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت" منتشر شده است. به لطف خدا بعضی از مطالب ایشان در ایام محرم باز نشر خواهد شد که قسمت بیست و یکم آن را در ادامه می خوانید...
حیات معقول یا طیبه حیاتی است که موجب رشد و تعالی انسان گردد. این حیات همان است که پیامبر اکرم و ائمه اطهار (علیهم السلام) در پی شناساندن آن به بشر و قرار دادن او در این مسیر بوده اند. حیاتی که در زندگی مادی خلاصه نشده و برای تمام ابعاد وجودی انسان برنامه ارائه نموده است. در مطالب پیش بیان نمودیم که حیات، حکم خداوند برای تمام انسان هاست. موهبتی که انسان در آن نقشی نداشته و نمی تواند ادعای مالکیت آن را داشته باشد. همین امر نشان از اهمیت ویژه آن دارد. این حیات بسیار مهم بوده که دفاع و محافظت از آن بر انسان واجب شده است.
دفاع از حیات، امری واجب
دفاع و محافظت از حیات و کرامت و شرف انسانی از هرگونه تعدی و ظلم بر تمام انسان ها واجب است. امام حسین (علیه السلام) معنای حقیقی حیات را می دانست و هدف آن را به خوبی درک کرده بود. همین امر ایشان را برای دفاع از این حق الهی انسان ها و حفظ کرامت وجودی آن ها به میدان جنگی نابرابر کشاند.
جمله «هیهات منّا الذّله» یعنی عدم پذیرش خواری و ذلت که نشان دهنده دفاع امام حسین (علیه السلام) از حیثیت انسان بود. اگر امام از این موهبت الهی دفاع نمی کرد حیات انسان دستخوش هر ذلت و پستی می شد. امام اگر هزاران جان داشت قربانی دفاع از حیات الهی می نمود.
حیات امام حسین (علیه السلام)
امام حسین (علیه السلام) در طول حیات خود بزرگ ترین مصداق حیات طیبه و الهی بودند. حیاتی که امام را به رشد و تعالی رساند و موجب رشد و تعالی دیگر افراد نیز شد. کمالی که تمام اصول و ارزش ها را در امام به وجود آورد و در هر لحظه و شرایطی جلوه گر ساخت.
زندگی برای امام حسین (علیه السلام) پوچ و بیهوده نبود بلکه اصل و پایه داشت. این زندگی هدفی را دنبال می کرد که در امام احساس تکلیفی عظیم به وجود آورده بود. احساس تکلیف در برابر حیات خود و حفظ کرامت تمام انسان ها. امام در تمام حیات خود در مسیر صحیح قدم برداشتند و همین امر ایشان را در جامعه متشنج آن روز عراق و در میان تمام مردم شخصیتی والا و بزرگ جلوه داده بود.
مفهوم حیات در واقعه عاشورا
در واقعه عاشورا پیروان حیات طیبه در مقابل پیروان حیات مادی قرار گرفته بودند
حیات معقول یا طیبه حیاتی است که موجب رشد و تعالی انسان گردد. این حیات همان است که پیامبر اکرم و ائمه اطهار (علیهم السلام) در پی شناساندن آن به بشر و قرار دادن او در این مسیر بوده اند. حیاتی که در زندگی مادی خلاصه نشده و برای تمام ابعاد وجودی انسان برنامه ارائه نموده است. در مطالب پیش بیان نمودیم که حیات، حکم خداوند برای تمام انسان هاست. موهبتی که انسان در آن نقشی نداشته و نمی تواند ادعای مالکیت آن را داشته باشد. همین امر نشان از اهمیت ویژه آن دارد. این حیات بسیار مهم بوده که دفاع و محافظت از آن بر انسان واجب شده است.
. یزید و لشکریانش غرق در حیات مادی و لذائذ زودگذر آن بوده و از هرگونه انسانیت به دور افتاده و جز خود چیز دیگری نمی دیدند. این در حالی است که امام و یارانشان از والاترین مفهوم حیات بهره مند بوده و درصدد حفاظت از این حیات برآمده بودند. ایشان به خوبی می دانستند جاهلیت یزیدیان چه بر سر حیات و کرامت انسان ها می آورد. امام با چشم خود دیده بودند که یزید حتی برای زندگی خود نیز ارزشی قائل نیست. چنین شخصی چگونه می توانست به انسان های دیگر اهمیت داده و ارزش حیات آن ها را حفظ نماید. همین مسائل امام را از بیعت با یزید بر حذر داشت و زمینه قیام امام را فراهم نمود. قیامی که امام در آن فرمودند: «من مرگ با عزت را به زندگی با ستمکاران ترجیح می دهم.»
زندگی در اوج غفلت و ستم چه رسوایی و ضرری داشت که امام این گونه از آن نهی نموده و مرگ با عزت را در مقابل آن انتخاب نمودند.
اگر مفهوم حیات و آنچه که خداوند برای انسان در این مسیر مشخص نموده است بر ما آشکار گردد، می توان درک نمود که چرا می گوییم امام در پی حفظ حیات و حیثیت انسان ها و دفع ظلم و تعدی از آنان بود. از این رو معنای حیات حسینی برای ما روشن می شود. حیاتی که موجب بالاترین درجه از رشد و کمال هفتاد و دو انسان گردید و قرن هاست که حتی نقل آن، زمینه رشد گمراه ترین انسان ها از هر فرهنگ و نژادی را فراهم می آورد. امام حسین (علیه السلام) از ارزش های الهی دفاع نمود و چه ارزشی بااهمیت تر از باعظمت ترین موهبت خداوند به انسان یعنی حق حیات.
پروردگارا! تو را قسم می دهیم به حرکت عظیم حسین، ما را برای یک زندگی معقول و یک حیات قابل تفسیر، راهنمایی بفرما. آمین
منبع:
امام حسین شهید فرهنگ پیشرو انسانیت، علامه محمد تقی جعفری
فرآوری: محدثه السادات حسینی
منبع : تبیان