خداوند متعال در بین ماه‌های سال برای ماه مبارک رمضان، خصوصیت و اهمیت ویژه‌ای قائل است. البته روزها و شب‌ها از نظر فیزیکی هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ روز عبارت است از روبرو شدن نیم کرهٔ زمین با خورشید و شب نیز عبارت است از غیبت نیم کرهٔ زمین از خورشید. گردش زمین به دور خود، باعث پیدایش شب و روز و گردش قمر به دور زمین، سبب پیدایش ماه‌های قمری می‌شود. اما از جهت معنا و برخی از خصوصیات معنوی، روزها و شب‌ها با هم متفاوت هستند.
این‌که خداوند متعال به برخی ایام و به طور خاص به ماه مبارک رمضان عنایت و لطف خاصی دارد، مطابق با آیات قرآن و روایات امری قطعی است. { لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ }[1]دلالت بر همین تفاوت دارد و یا روایت امام رضا که فرمود: «وَ السَّيِّئاتُ فيهِ مَغْفُورَةٌ؛ گناهان در ماه رمضان بخشیده خواهد شد.»[2]
اگر مسلمانی با شروع ماه مبارک رمضان، تصمیم بگیرد آداب و شرایط این ماه را رعایت کند و از گناهان گذشته خود پشیمان باشد، خداوند کریم همه گناهان او را می‌بخشد. حتی اگر حق‌الناس به گردن او باشد، پروردگار در پرداخت و ادای حقوق دیگران به او کمک خواهد کرد و توفیق این عمل را به او خواهد داد.
امام سجاد(ع) در دعای روز دوشنبه از خداوند می‌خواهد:
«و اداى حقوق بندگانت را كه بر عهده دارم از تو درخواست مى كنم، پس هر بنده اى از بندگانت و هر كنيزى از كنيزانت كه او را نزد من حقىّ پايمال شده باشد كه در آن به جان يا آبرو يا مال، يا خانواده اش يا فرزندش ستم روا داشته ام يا غيبتى از او كرده ام يا بر اثر ميل خود يا خواهش دل يا تكبّر يا غضب يا خودنمايى يا تعصّب بر او بارى نهاده ام، اين بنده يا كنيزت غايب باشد يا حاضر، زنده باشد يا مرده، و دستم كوتاه شده و وسعم نمى رسد از پرداخت آن حق يا طلب حلاليت از او، از تو مى خواهم اى كسى كه رفع نيازها در اختيار اوست، و آن حاجات در مقابل مشيّت او اجابت پذير و به جانب اراده اش شتابانند كه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى و آن بنده را كه بر او ستمى كردم، هرگونه كه خواهى از من راضى گردانى و از جانب خود مرا رحمت عطا نمايى.»[3]
از خداوند می‌خواهد اگر حقی از بندگانش را ضایع کرده است، خواه حقِ مالی باشد یا حق جانی و یا آبرویی و اگر نسبت به بنده‌ای حسادت داشت و یا غیبت او را کرده است، شرایط جبران و اصلاح را برای او فراهم کند. این طور نیست که خداوند حق‌الله را می‌بخشد، ولی در حق‌الناس دخالتی ندارد؛ بلکه می‌تواند زمینه و شرایط ادای حقوق را برای بنده خود فراهم کند. لذا یکی از دعاهای بندگان الهی، باید این باشد که؛ خدایا! بندگانت را از من راضی کن و توفیق ادای حقوق آن‌ها را به من عنایت کن. حداقل یاری خداوند می‌تواند این‌گونه باشد که به قلب بنده خود الهام کند و به ذهن او خطور دهد، که فلان شخص را ببخشد و از او راضی باشد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . قدر(97): 3.
[2] . بحارالانوار: 93/341؛ فضائل الأشهر الثلاثه:93.
[3] . البلد الأمين و الدرع الحصین: 116؛ مفاتیح الجنان؛ أَسْأَلُكَ فِي حَمْلِ مَظَالِمِ الْعِبَادِ عَنَّا فَأَيُّمَا عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِكَ أَوْ أَمَةٍ مِنْ إِمَائِكَ كَانَتْ لَهُ قِبَلِي مَظْلِمَةٌ ظَلَمْتُهَا إِيَّاهُ فِي نَفْسِهِ أَوْ فِي عِرْضِهِ أَوْ فِي مَالِهِ أَوْ فِي أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ أَوْ غِيبَةٍ اغْتَبْتُهُ بِهَا أَوْ تَحَامُلٍ عَلَيْهِ بِمَيْلٍ أَوْ هَوًى أَوْ أَنَفَةٍ أَوْ حَمِيَّةٍ أَوْ رِيَاءٍ أَوْ عَصَبِيَّةٍ غَائِباً كَانَ أَوْ شَاهِداً حَيّاً كَانَ أَوْ مَيِّتاً فَقَصُرَتْ يَدِي وَ ضَاقَ وُسْعِي عَنْ رَدِّهَا إِلَيْهِ وَ التَّحَلُّلِ مِنْهُ فَأَسْأَلُكَ يَا مَنْ يَمْلِكُ الْحَاجَاتِ وَ هِيَ مُسْتَجِيبَةٌ بِمَشِيَّتِهِ وَ مُسْرِعَةٌ إِلَى إِرَادَتِهِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُرْضِيَهُ عَنِّي بِمَ شِئْتَ وَ تَهَبَ لِي مِنْ عِنْدِكَ رَحْمَة.
برگرفته از کتاب حسنات و سیئات نوشته استاد حسین انصاریان
منبع : پایگاه عرفان