دعای مشلول - متن و ترجمه استاد انصاریان

موسوم به دعای «الشاب المأخوذ بذنبه» [یعنی: جوانی که به سبب گناهش گرفتار کیفر حق شده بود].

این دعا از کتاب‌های کفعمی و «مهج الدعوات» روایت‌شده، و دعایی است که آن را امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) به جوانی که به خاطر گناه و ستم در حقّ پدرش شَل شده بود آموزش داد.

جوان این دعا را خواند و حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را در خواب دید که دست مبارکش را بر اندام او کشیده و فرمود: بر اسم اعظم خدا محافظت کن که کار تو به خیر خواهد بود، پس بیدار شد درحالی‌که سالم شده بود و آن دعا این است:

خدایا! از تو خواستارم به نامت، به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگی است، ای دارای بزرگی و رأفت و محبت، ای زنده‌ای همیشه پاینده، ای زنده، معبودی جز تو نیست، ای او، ای آن‌که کسی نمی‌داند او چیست و نمی‌داند او چگونه است و نمی‌داند کجاست و نمی‌داند در کدام سو است، ای دارای فرمانروایی و پادشاهی، ای دارای توانمندی و قدرت مطلق، ای فرمانروا، ای منزّه از هر عیب، ای سلام، ای ایمنی‌بخش، ای نگهبان، ای توانمند، ای دارنده قهر، ای بزرگ‌منش، ای آفریننده، ای پدیدآورنده، ای صورتگر، ای سودبخش، ای تدبیر کننده، ای محکم کار، ای آغازگر، ای برگشت دهنده، ای نابودکننده ستمگران، ای دوست نیکان، ای ستوده، ای پرستیده شده؛

ای دور از هر چیز، ای نزدیک به هر چیز، ای اجابت‌کننده، ای دیدبان، ای حسابرس، ای نوآفرین، ای بلندمرتبه، ای ارجمند، ای شنوا، ای دانا، ای بردبار، ای بزرگوار، ای فرزانه، ای دیرینه، ای والا، ای بزرگ، ای پرمهر، ای بسیار احسان کننده، ای پاداش دهنده، ای یاری کننده، ای بزرگوار، ای زیبا، ای کارگزار، ای کفایت‌کننده، ای بخشنده لغزش، ای رساننده نعمت، ای شریف، ای رهنما، ای هدایت‌گر، ای آغازگر، ای اوّل، ای آخر، ای آشکار، ای پنهان، ای استوار، ای پایدار، ای آگاه، ای حکمران، ای داور، ای دادگر، ای جداکننده، ای پیونددهنده، ای پاک، ای پاک کننده، ای توانا، ای نیرومند، ای بزرگ، ای بزرگ‌منش، ای یگانه، ای یکتا، ای نهایت درخواست کنندگان،

ای آن‌که نزاده و زاده نشده و همتایی ندارد و همسری برایش نباشد و وزیری با او نبوده؛ و برای خود مشاوری نگرفته و به پشتیبانی نیازمند نگشته و با او جز او معبودی نبوده است، نیست معبودی جز تو، تو برتری از آنچه که ستمکاران گویند، آری بسیار برتری، ای والا، ای بلندمرتبه، ای عطابخش، ای گشایشگر، ای بخشایشگر، ای فرح‌بخش دل‌ها، ای غم‌زدا، ای یاری‌رسان، ای پیروز، ای دریابنده، ای نابودکننده، ای انتقام گیرنده، ای برانگیزنده، ای وارث، ای خواهان، ای چیره، ای که گریزنده‌ای از دستش نگریزد، ای بسیار توبه‌پذیر، ای بسیار بازگشت کننده به بندگان، ای بسیار بخشنده، ای فراهم آورنده سبب‌ها، ای گشاینده درها، ای آن‌که هرگاه و هرجا خوانده شود اجابت نماید، ای پاک کننده، ای قدردان صالحان، ای با گذشت، ای آمرزنده، ای روشنایی نور، ای مدبّر امور؛

ای مهربان، ای آگاه، ای پناه‌دهنده، ای روشنی‌بخش، ای بینا، ای مددرسان، ای بزرگ، ای یکتا، ای یگانه، ای پاینده، ای تکیه‌گاه، ای بی‌نیاز، ای کفایت کننده، ای شفابخش، ای وفا کننده، ای سلامت‌بخش، ای نیکوکار، ای زیبایی‌بخش، ای نعمت افزا، ای فزون‌بخش، ای گرامی، ای بی‌همتا، ای آن‌که بلندی گرفت و چیره گشت، ای آن‌که در فرمانروایی‌اش توانا شد، ای آن‌که پنهان شد و آگاه گشت، ای آن‌که پرستیده شد و پذیرفت، ای آن‌که نافرمانی شد و آمرزید، ای آن‌که اندیشه نگنجایدش و دیده‌ای او را درنیابد و اثری بر او پوشیده نماند، ای روزی‌دهنده بشر، ای اندازه‌گیر هر اندازه؛

ای والا جاه، ای استوار پایه، ای گرداننده روزگار، ای پذیرنده قربانی، ای دارندۀ نیکوکاری و احسان، ای دارای توانمندی و سلطنت، ای مهربان، ای بخشنده، ای کسی که هر روز در کاری است، ای آن‌که کاری از کار دیگر بازش ندارد، ای بزرگ با قدر و مقام، ای آن‌که در هر جا هست، ای شنونده صداها، ای اجابت‌کننده دعاها، ای برآورنده خواسته‌ها و نیازها، ای فرو فرستنده برکات، ای رحم کننده بر اشک‌ها، ای درگذرنده از لغزش‌ها، ای برطرف کننده ناراحتی‌ها، ای صاحب خوبی‌ها، ای بالابرنده درجات؛

ای دهنده خواسته‌ها، ای زنده کننده مردگان، ای گرد آورنده پراکنده‌ها، ای آگاه از نیت‌ها، ای برگرداننده آنچه از دست رفته، ای کسی که صداها بر او اشتباه نشود، ای کسی که درخواست‌ها او را به ستوه نیاورد و تاریکی‌ها او را فرا نگیرد، ای روشنی زمین و آسمان‌ها، ای فروریزنده نعمت‌ها، ای دفع‌کننده بدفرجامی‌ها، ای آفریننده آدمیان، ای گرد آورنده امّت‌ها، ای شفابخش دردها، ای پدیدآورنده روشنی و تاریکی‌ها، ای دارای سخاوت و بزرگواری، ای آن‌که به عرشش قدمی پای ننهد، ای بخشنده‌ترین بخشندگان، ای کریم‌ترین کریمان، ای شنواترین شنوایان، ای بیناترین بینایان، ای پناه پناه‌جویان؛

ای امان هراسناکان، ای تکیه‌گاه پناهندگان، ای سرپرست مؤمنان، ای فریادرس فریاد خواهان، ای مقصود دل نیازمندان، ای کس هر بی‌کس، ای همدم هر تنها، ای پناه هر رانده، ای مأوای هر آواره، ای نگهدار هر گمشده، ای مهرورز بر سالخوردگان، ای روزی دهنده کودکان خردسال، ای ترمیم کننده استخوان شکسته، ای رهاننده هر اسیر، ای بی‌نیاز کننده هر بینوای تهیدست، ای پناه هر ترسان پناه‌جو، ای آن‌که تدبیر و تقدیر ویژه اوست، ای آن‌که دشواری‌ها برای او سهل و آسان است، ای آن‌که نیازمند به دلیل و تفسیر نیست؛

ای آن‌که بر هر کاری تواناست، ای آن‌که به هر چیزی داناست، ای آن‌که به همه‌چیز بیناست، ای فرستنده بادها، ای شکافنده روشنی صبح، ای برانگیزنده ارواح، ای صاحب جود و بخشش، ای آن‌که هر کلیدی به دست اوست، ای شنونده هر صدا، ای پیشتر از هر آنچه گذشته، ای حیات‌بخش هر جان پس از مرگ، ای توشه‌ام در سختی، ای نگهدارم در غربت، ای همدمم در تنهایی، ای سرپرستم در نعمت، ای پناهم آنگاه که روش‌های ناهنجار درمانده‌ام سازد و نزدیکان رهایم کنند و هر همدمی دست از یاری‌ام بردارد،

ای تکیه‌گاه آن‌که تکیه‌گاهی ندارد؛ ای پشتوانه کسی که پشت‌وپناهی ندارد، ای اندوخته هر بی‌اندوخته، ای نگهدار آن‌که نگهداری ندارد، ای پناه بی‌پناهان، ای گنجینه کسی که برایش گنج نیست، ای تکیه‌گاه هر بی‌کس، ای فریادرس آن‌که برایش فریادرسی نیست، ای همسایه بی‌همسایگان، ای همسایه همراه من، ای تکیه‌گاه محکم، ای خدای من به حقیقت، ای پروردگار خانه کعبه، ای مهربان ای دوست، رهایم کن از بندهای تنگناها و هر غم و اندوه و تنگی را از من برگردان و شرّ آنچه را تاب نیاورم از من دور ساز و بر آنچه می‌توانم یاری‌ام ده،

ای بازگرداننده یوسف به یعقوب، ای برطرف‌کننده رنج ایوب، ای آمرزنده خطای داود، ای بالا برنده عیسی بن مریم و رهایی‌بخش او از دست یهود، ای پاسخ‌دهنده به ندای یونس در دل تاریکی‌ها، ای برگزیننده موسی برای سخن‌گویی با او؛ ای آن‌که خطای آدم را بخشید و ادریس را به رحمت خویش به جایگاه بلندی برکشید، ای آن‌که نوح را از غرق شدن نجات داد، ای آن‌که هلاک ساخت قوم عاد نخستین و قوم ثمود را و هیچ‌کس از آنان را باقی نگذاشت و پیش از آن‌ها قوم نوح را هلاک کرد زیرا آن‌ها ستمکارتر و سرکش‌تر بودند و نابود کنندۀ سرزمین‌هائی که در زمین فرو رفتند، ای آن‌که [زمین را] بر قوم لوط واژگون کرد و بر قوم شعیب عذابی دردناک فرستاد،

ای آن‌که ابراهیم را دوست خویش ساخت، ای آن‌که موسی را هم‌سخن خود انتخاب کرد و محمد (درود خدا بر او و همه خاندانش) را محبوب خویش برگرفت، ای بخشنده حکمت به لقمان و بخشنده فرمانروایی به سلیمان، چنان فرمانروایی که برای احدی پس از او سزاوار نیست، ای آن‌که ذوالقرنین را بر فرمانروایان سرکش پیروز کرد، ای آن‌که به خضر زندگی جاودان داد و خورشید را پس از غروبش برای یوشع بن نون برگرداند؛

ای آن‌که به قلب مادر موسی آرامش بخشید و عفت و پاکی مریم دختر عمران را حفظ کرد، ای آن‌که یحیی پسر زکریا را از گناه پاک داشت و خشم را از موسی باز نشاند، ای آن‌که زکریا را به تولّد یحیی مژده داد، ای آن‌که با فرستادن ذبح عظیم، اسماعیل را از ذبح شدن نجات داد، ای آن‌که قربانی هابیل را پذیرفت و لعنت را بر قابیل قرار داد، ای گریزدهنده گروه‌های دشمن محمّد (درود خدا بر او و خاندانش)، بر محمّد و خاندان محمّد و بر همه فرستادگان و فرشتگان بارگاهت و بر همه اهل طاعتت درود فرست

و از تو خواستارم هر خواهشی را که بندگان مورد خشنودی‌ات از تو خواسته‌اند و اجابت خواهش آن‌ها را حتم فرمودی، ای خدا، ای خدا، ای خدا، ای بخشنده، ای بخشنده، ای بخشنده، ای مهربان، ای مهربان، ای مهربان؛ ای دارای بزرگی و رأفت و محبت، ای دارای شکوه و کرامت، ای دارای شکوه و کرامت، به او، به او، به او، به او، به او، به او، به او، از تو خواستارم به هر نامی که خود را به آن نامیدی، یا آن را در کتابی از کتاب‌هایت فرو فرستادی، یا آن را در علم غیبت نزد خود نگاه داشتی و به بندگاه‌های بلند عرشت و به منتهای رحمت از کتاب سرنوشتت و به آنچه در این آیه است: «اگر [برای نوشتن کلمات خداوند که مخلوقات او هستند] آنچه درخت در زمین است قلم شود و دریا [مرکب و] هفت دریا[ی دیگر نیز] آن دریا را [پس از پایان گرفتنش] مدد کنند کلمات خداوند پایان نمی یابد؛ زیرا او توانای شکست ناپذیر و حکیم است.»

و تو را می‌خوانم به نام‌های نیکویت که آن‌ها را در کتابت وصف کرده و گفتی: «نیکوترین نام ها [به لحاظ معانی واقعی و اثرگذاری در همۀ امور هستی] ویژۀ خداست پس با توجه به آن نام ها [که دلیل بر کمالات و جلال و جمال و ذات بی نهایت اوست] از او درخواست حاجت کنید» و نیز گفتی: «مرا بخوانید تا [خواستۀ] شما را اجابت کنم» و گفتی: «چون بندگانم از تو دربارۀ من بپرسند، [بگو:] یقیناً من نزدیکم! دعای دعاکننده را وقتی مرا بخواند اجابت می کنم» و گفتی: «ای بندگانم که به زیان خود [در ارتکاب گناه] زیاده روی کرده اید! از رحمت خدا ناامید نشوید، همانا خداوند همۀ گناهان [شما] را می آمرزد؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است» و من از تو درخواست می‌کنم ای خدای من و تو را می‌خوانم ای پروردگارم و به تو امیدوارم ای آقایم و در اجابت دعایم به تو طمع دارم ای مولایم، آنطور که به من وعده اجابت دادی، تو را خواندم و آن‌گونه که به من دستور دادی، پس با من چنان رفتار کن که سزاوار تو است ای بزرگ‌منش مهمان‌نواز و ستایس ویژه خداوند پروردگار جهانیان است و درود خدا بر محمّد و خاندانش همگان.

پس حاجت خود را بگو که انشاءالله تعالی برآورده خواهد شد و در روایت «مهج الدعوات» است که این دعا را هرگز بدون طهارت نخوان.