اهميت و جايگاه بهداشت تن و روان در حكومت اسلامي چگونه است؟

اسلام، عنايت و توجه خود را به معنويات و امور اخروي محدود نكرده، بلكه به جنبههاي مادي و لذائذ طبيعي نيز كمال عنايت و توجه را دارد، به پيروان خود دستور داده است كه از خداوند سعادت دنيا و آخرت را درخواست نمايند، آنجا كه فرموده است:
«ربنا آتنا في الدنيا حسنه و في الآخره حسنه». بقره/201.
اسلام به همان اندازه كه به سلامت روح و روان توجه دارد، به صحت و سلامت و تندرستي بدن وي نيز عنايت دارد، از اين جهت بر هر فرد مسلمان وظيفه است كه به سلامت تن و روان خود توجه نمايد، قرآن مجيد آنگاه كه يكي از قهرمانان صحنه جهاد را در قرآن توصيف ميكند درباره او چنين ميگويد
] خداوند «طالوت» را براي زمامداري شما برگزيد، و بر علم و قدرت بدني او وسعت بخشيده، خداوند ملك خود را به هركس بخواهد ميبخشد، خداوند وسيع و آگاه است [.. بقره/247.
باز آنجا كه از زبان دختر «شعيب» درباره موسي(ع) سخن ميگويد، نيرومندي و امانتداري او را ميستايد آنجا كه ميفرمايد:
] پدر ! او را بهكار بگير، بهترين كارگر كسي است كه نيرومند و امين باشد[.قصص/26.
اسلام بهخاطر حفظ صحت و تندرستي بدن تكليف سخت و دشوار را كه بر بدن ضرر داشته و يا مشقت بار ميباشد، از او برداشته و مريض و مسافر را از روزه معاف داشته است، چنانكه مي‍فرمايد:
« اي كساني كه ايمان آوردهايد، روزه بر شما نوشته شده آنچنان كه بر كساني كه قبل از شما بودند، نوشته شده بود، باشد كه پرهيزگار شويد. چند روز معدودي را (روزه بداريد) و كساني كه از شما بيمار يا مسافر باشند، روزهاي ديگري را (بهجاي آن روزه بگيرند) و بر كساني كه قدرت انجام آن را ندارند، لازم است كفاره بدهند، مسكين را اطعام كنند و آنها كه كار خير را پذيرا شوند، براي آن بهتر است روزه داشتن براي شما بهتر است، اگر بدانيد». بقره/183ـ184.
بدين ترتيب، مسافران و بيماران و افراد ناتوان و پيراني را كه روزه گرفتن براي آنان مشقت دارد، از اين حكم معاف داشته و دستور داده است كه پس از پايان سفر و هنگام توانائي و قدرت به همان اندازه روزه بدارند. چرا خداوند روزه را بر مسافر واجب نكرده است؟ براي اينكه خود سفر انسان را خسته و فرسوده ميسازد و چهبسا صحت و سلامت انسان را به خطر اندازد و اگر انسان در مسافرت بخواهد روزه هم بگيرد بيشتر رنجور و ناتوان ميگردد و براي حفظ صحت و تندرستي بدن انسان، اين تكليف را از مسافر برداشته، براي همينجهت قرآن به كساني كه بيمار و رنجور باشند و يا ناراحتي در برداشته باشند، اجازه داده است، در حج در (مني) سرهاي خود را نتراشند، چنانكه ميفرمايد:
«] سرهاي خود را نتراشيد تا قرباني به محل خود برسد و اگر كسي بيمار بود و يا ناراحتي در سر داشت، بايد بهجاي تراشيدن سر كفارهاي از قبيل روزه يا صدقه يا گوسفندي بدهد[.بقره/196.
بهطور كلي، هر حكمي كه باعث رنج و مشقت كسي شود، اسلام او را از آن حكم معاف ميدارد. قرآن مجيد در اين زمينه ميفرمايد: «لا يكلف الله نفساً الا وسعها». بقره/286. خداوند هيچكس را جز به اندازه توانائي او تكليف نميكند .