فضاى توبه آدم و حوا

آدم و همسرش را ـ چنان كه در آيات قرآن و روايات مطرح است ـ به خاطر نزديك شدن به شجره ممنوعه از بهشت بيرون راندند و از همنشينى با فرشتگان محروم كردند و از مقام و منزلتى كه داشتند به سقوط نشاندند و كويرى خشك را به جاى بهشت سرسبز و خرم در اختيارشان گذاردند . آن دو كه بر اساس معرفت دينى و آگاهى عقلى خدا را مى شناختند و به حضرت او عشق مى ورزيدند ، درد فراق از محبوب را حس كردند و بدون اين كه به خاطر از دست دادن مقامات ذره اى در قلب خويش نسبت به محبوب نگران باشند با يك دنيا ادب و تواضع و فروتنى متوسل به توبه و درخواست آمرزش شدند تا درد فراق را به وسيله توبه و مغفرت علاج نموده ، به محبوب ازلى و ابدى در كمال خاكسارى و فروتنى گفتند : رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِن لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ .
گفتند : پروردگارا ! ما بر خود ستم ورزيديم ، و اگر ما را نيامرزى و به ما رحم نكنى مسلماً از زيانكاران خواهيم بود . پروردگار مهربان هم بازگشت آنان را پذيرفت و هر دو را به پيشگاه مباركش قبول كرد و علت پذيرش و قبولى را در قرآن ، مهربان بودن خود نسبت به بندگان بويژه تائبان اعلام كرد . . . . فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ  . . . . و [ پروردگار ] توبه اش را پذيرفت ؛ زيرا او بسيار توبه پذير و مهربان است . اگر يك بار ديگر در دو آيه اى كه ذكر شد دقت كنيم ، مى بينيم كه محبّت آدم و حوا به خدا در عين محروميت بسيار تلخى كه چشيدند ، كم ترين ضربه اى نديد بلكه آگاهى و فروتنى ، هر دو را به مغفرت و رحمت حق وصل كرد . آرى ؛ مهر و محبّت و خصلت هايى كه ريشه معنوى و الهى و ايمانى دارد ، ضربه پذير نيست و چراغى است كه هيچ طوفانى آن را خاموش نمى كند . مؤمن هميشه و همه جا و نسبت به همه كس دريايى مواج از مهر و محبّت و عشق و صفاست . زبانش كه به قلب پر محبتش وصل است ؛ زبانى مشوّق ، سازنده ، هدايت گر ، تعليم دهنده و ادب كننده است .