فارسی
شنبه 06 مرداد 1403 - السبت 19 محرم 1446
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه

1
نفر 5
60% این مطلب را پسندیده اند

منظور از خودشناسي و خودسازي چيست؟

در هر چيزي، شناخت و معرفت مقدّم است، از اين رو، خودشناسي يا معرفت نفس بر خودسازي مقدّم است. به ديگر بيان، انسان مقصودي برتر و فراتر از خودسازي و قرب الي اللَّه (كه هدف نهايي خلقت او است) ندارد اما بايد توجه داشت كه خودسازي و خودشناسي آن چنان به هم وابسته و در هم تنيدهاند كه مي توان گفت دو روي يك سكّهاند. خودسازي چيزي جز تلاش براي رشد هر چه بيشتر جهت قرب الي اللَّه نيست و قرب الي اللَّه همواره با معرفت اللَّه قرين است. منظور از خودشناسي اين است كه انسان در يك نگاه به عظمت آفرينش خويش پي ببرد و به تواناييهاي برتر و استعدادهاي شگفتانگيز و متفاوت اما هماهنگ و هدفمند روح خويش آگاه شود و با چشم تيزبينش، دست قدرتمند حكيم و حسابگر توانا را در آفرينش خويش مشاهده نمايد، و از ديدن شگفتيهاي تكويني اش احساس عزّت و كرامت نفس نمايد و خود را در برابر خالقش مسئول و متعهّد بداند و كرامت انساني خود را با نافرماني به ناداني نرساند. در نگاهي ديگر، به كاستيها و ضعفها و محدوديت هايش بنگرد تا از غرور و خود پسندي (كه ريشه اكثر گناهان است) به دور ماند، چه اين كه وقتي به گذشتهاش مي نگرد، مي بيند منشأش از نجاست يعني مني است و سرانجامي جز مُرداري گنديده گشتن، نخواهد داشت و در زمان حال، هر آن چه را كه بخواهد و اراده كند، برايش ميسّر نيست. رزق و روزي، حيات و مرگش به مشيّت و اراده حق تعالي بستگي دارد. چنين نگاهي به خويشتن باعث مي شود از عصيان و نافرماني دوري كند و به خودسازي و تهذيب نفس رو آورد.
خودسازي
انسان وقتي خود را شناخت، شوق تحصيل كمالات و تزكيه نفس در او جوانه مي زند و مي كوشد رذايل اخلاقي را از نفس خويش دور گرداند. منظور از خودسازي و به طور كلي پرداختن به خويش، شكل دادن و جهت بخشيدن به فعاليتهاي حياتي و تصحيح انگيزهها و در نظر گرفتن مقصد نهايي و جهتگيري فعاليتها براي خداوند است... شخصي كه در انديشه خودسازي واصلاح نفس خويش است، بايد بياموزد كه چگونه كوششهاي علمي و عملي خود را تنظيم كند تا در رسيدن به كمال حقيقي و رستگاري مؤثر باشد.
خودسازي از منظر علماي اخلاق
علماي اخلاق، صفات روحي و نفساني انسان را به دو دسته فطري و طبيعي، دوم: اكتسابي و اختياري، تقسيم نمودهاند. صفات فطري به مجموعه غرايز و احساسات و استعدادهايي اطلاق مي شود كه هنگام آفرينش در طبيعت انسان قرار داده شده و اختيار و عمل در به دست آوردن آن هيچ گونه دخالتي ندارد مانند حس خداجويي، خداگرايي، كمالطلبي، كنجكاوي، استقلالطلبي و نيروي عقل و غريزه.
صفات اكتسابي، در مقام عمل و اختيار به تدريج براي انسان حاصل مي شود.
خودسازي، به كارگيري استعدادهاي فطري و صفات روحي خدادادي است، در مسيري كه شايسته مقام انسانيت و هدف آفرينش باشد. در اين صورت آن صفات را ملكات، فضايل و مكارم اخلاق مي نامند. اگر استعدادهاي فطري در مسير فجور به فعليت برسد، اگر چه به ظاهر و از ديد زيست شناسان، چنين فردي انسان است، ليكن از ديد علماي اخلاق و در جهان بيني الهي، موجود مسخ شدهاي است كه ماهيّتاصلي خود را از كف داده است.

بنابراين، خودسازي يعني تلاش براي رهايي از رذايل اخلاقي و آراستن خويشتن به محاسن اخلاق - به قصد جلب رضايت - حق تعالي و تقرّب به ذات او.
خودسازي با تهذيب نفس و تزكيه روح نيازمند رياضتهاي علمي و عملي بسياري است و داراي درجات و مراتب است.


منبع : پاسخگو
1
60% (نفر 5)
 
نظر شما در مورد این مطلب ؟
 
امتیاز شما به این مطلب ؟
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

آخرین مطالب

می خواستم بپرسم اگر ما بخواهیم چهل روزه گناهی را ...
چگونه انسان در زندگي خوش بخت مي شود و چه كسي مي ...
آیا پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) غیر از ...
چگونه در نماز حضور قلب داشته باشیم؟
آیا می توان به اسم اعظم خداوند دست یافت؟
پیامبر اسلام(ص) روز عید فطر را چه نامیده است؟
چه کنیم تا از عادت کردن بعضی از اعمال مثل نماز ...
عوامل حواس پرتی در نماز چیست؟
ثمره پیروی از فرهنگ اهل بیت(ع) در همه جهات زندگی ...
تفاوت شخص مرتد با زندیق در اسلام چیست ؟

بیشترین بازدید این مجموعه

اصحاب‌ رقیم‌ چه‌ کسانی‌ بودند؟
حروف مقطعه قرآن چه مفهوم و کاربردی دارند؟
فرق رشوه و ربا چيست؟
چگونه بفهميم كه خداوند ما را دوست دارد و از ...
سرانجام كسي كه نماز نخواند چه مي شود و مجازات او ...
می خواستم بپرسم اگر ما بخواهیم چهل روزه گناهی را ...
چه کسانی و چه زمانی  اجساد شهدای کربلا را دفن ...
راه ترک خودارضایی ( استمنا ) چیست؟
برای در امان ماندن از جن زدگی چه باید کرد؟
چرا سگ نجس است و نمی‌توان آن را درخانه نگه داشت؟

 
نظرات کاربر

خوب است
پاسخ
0     0
21 مهر 1391 ساعت 8:44 بعد از ظهر
پر بازدید ترین مطالب سال
پر بازدید ترین مطالب ماه
پر بازدید ترین مطالب روز



گزارش خطا  

^