اگر انسان بخواهد به مقام قرب مولا برسد، مولایى که رفیع الدرجات است، سخت ترین زحمت ها و گسترده ترین مشقّت ها را باید براى موجودیّتش تحمّل کند تا بتواند به چنین پرواز معنوى دست یازد و به مقام قدس و قرب برسد. یک تنه باید در میدانى به گستردگى آفرینش مبارزه کرد، در خوراک، پوشاک، نگاه، شنیدن، گفتن، فکر کردن، در استعمال موارد اخلاقى و عاطفى، این قدر هم جاده لطیف است که با برخورد به کمترین مانع متوقّف مى شود. بیدارى کامل مى خواهد، مراقبه و محاسبه مى خواهد، توبه دائم مى خواهد، بینایى مى خواهد، بصیرت مى خواهد، گذشتى همه جانبه و مبارزه اى گسترده مى خواهد.این قدر هم وجود مقدّس او راحت در دسترس نیست. خدا کجاست؟ خودش آدرس مى دهد: «لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّه ُ»7 با کنار زدن غیر من، یعنى پشت کردن به ماسواى اللّه مرا مى یابید، این طور مى توان مرا پیدا کرد، اما با روى کردن به ماسواى اللّه نمى توان به وجود مقدّس او رسید :
هرگز نبرى راه به سر منزل مقصود
تا مرحله پیما نشوى وادى ما را
