آیات خدا بر سه قسم است

آیات خدا بر سه قسم است : یک قسمت آیات آفاقى حق است، یک قسمت آیات انفسى حق است، یک قسمت هم آیات شرعى حق است. آیات آفاقى عبارت‏اند از تمام موجودات جهان که هر موجودى یک آیه است:

برگ درختان سبز در نظر هوشیار
 هر ورقش دفترى است معرفت کردگار4
 انسان اگر واقعا اهل حرکت به سوى خدا باشد مى‏تواند یک برگ را هم نردبان رسیدن به حق قرار دهد، چرا که آثار قدرت و علم و حکمت و عنایت و مرحمت و عشق و لطف او در همان یک برگ قابل خواندن و مطالعه کردن است تا چه رسد به این که موفق شود به مطالعه وضع عالَم، آسمان‏ها، زمین، ستارگان، کهکشان‏ها، صحابى‏ها و آن چه به عنوان سماوات و عرض بیان شده است، که اگر با دید عارفانه عاشقان کل جهان دیده شود، کاملاً مثل آیینه مى‏ماند، هر طرف این آیینه را که نگاه کنید، خدا در آن پیداست. عارفان چنین مى‏گویند :

یار در این انجمن یوسف سیمین بدن
 آینه کل جهان او به همه روبروست 
 کل عالم آیینه است و یک عکس هم بیشتر در آن پیدا نیست، عکس روى یار است فقط «لَیسَ فِى الدّارِ غَیرُهُ دَیَّارُ» این واقعیّتى است که همه انبیا هم مى‏گفتند. از زمانى که مبعوث مى‏شدند تا زمانى که از دنیا مى‏رفتند تنها حرفشان به مردم این بود که : «قُولُواْ لا الهَ الاّ اللّه‏ُ» ؛ غیر از یار واقعا در عالَم هیچ چیز دیگرى نیست، جهان هم آینه است، این آینه را هم قرار داده تا مردم بتوانند او را ببینند، چون خودش را که نمى‏توانند ببینند.