چگونه لطیف شویم؟

قرآن هم راهنمایى مى‏کند چه کار کنیم که لطیف شویم؟ چون قدرت پرواز نفس بسیار زیاد است، اگر او برود، عقل را براى اتّصال به عقل مطلق با خودش مى‏برد و اگر نرود، عقل را زندانى مى‏کند و نمى‏گذارد اصلاً کار کند، چون بسیار قوى است، هم در طرف مثبت قدرت زیادى براى پرواز دارد و هم در طرف منفى قدرت زیادى براى بدبخت شدن دارد.بنابراین، اگر او از زندان‏هایى که به سه تاى آنها اشاره خواهد شد، آزاد شود ممکن است بگوییم که تمام منطبعه‏اش را با خود مى‏برد. این بردن، بردن معنوى است نه این که خیالى باشد. اگر کسى به لطافت کامل برسد، از زمین گم مى‏شود، نه روى همین زمین است و در عین لطافت خواهد بود، مگر انبیا کجا بودند؟ انبیا که از آسمان‏ها با ما تماس نداشتند، مهم‏ترین عارف عالَم که واقعا کلمه عارف برازنده او است، وجود مقدّس امیر المومنین است، مگر ایشان کجا بودند؟ همین جا، اما با این که او را در زمین مى‏دیدند، وجود مقدّسشان فناى در حق بودند ؛ یعنى پیوستگى کاملى با نور حضرت حق پیدا کرده بودند. انگار فکر مى‏کردى که دیگر على نیست، کسانى که چشم حقیقت‏بین داشتند، دیگر على را نمى‏دیدند، بلکه خدا را در آیینه این انسان در تجلّى مى‏دیدند. آنها با علىّ بن ابى‏طالب به عنوان یک انسان معامله نمى‏کردند.