ناله نفس

در « اصول کافى » آمده، اهل سنّت هم نقل کرده‏اند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مى‏فرمودند: اگر مسلمى صداى ناله فریادخواه مظلومى را بشنود، اگرچه فریادکننده در مغرب عالَم باشد و او بتواند ناله این ناله‏زن را جواب دهد و مشکلش را حل کند و نکند، «فَلَیْسَ بِمُسْلِمْ»4 دین ندارد، چه برسد به این که این ناله‏زن میان خودِ ما باشد و نزدیک ما باشد و با ما باشد و اگر انسان به ناله‏اش گوش بدهد، ذاتش مى‏گوید که من جهنّم نمى‏خواهم. شما دوست دارید کسى بیاید کبریت به شما بزند تا آتش بگیرید؟ نه، این همان نخواستن نَفْس است، آیا دلتان مى‏خواهد کسى بیاید شما را در دریایى فرو ببرد و غرقتان کند؟ نه، دلتان مى‏خواهد سنگى از آسمان بیفتد و شما را له کند؟ نه، این ذات و طبیعت نَفْس است، نمى‏خواهد به جهنّم برود، نمى‏خواهد گمراه شود، نمى‏خواهد اهل زنا شود، نمى‏خواهد به میدان جهاد نرود، نمى‏خواهد پول در راه خدا ندهد، اگر انسان به فریادش گوش ندهد، به تمام آن آلودگى‏ها گرفتار مى‏شود، لذا باید به دادش رسید