جاهل، در قیامت، پاسخى براى پروردگار ندارد. بنابراین محکوم است. عالم بى عمل هم محکوم است. امیرالمومنین علیه السلام مى فرماید که عالِم بى عمل، یک عذاب دارد، که فهمید و عمل نکرد ؛ ولى انسان جاهل، دو عذاب دارد ؛ چون دو گناه مرتکب شده است : یکى این که اعمالش زشت است و دیگر این که به دنبال کسب معارف نرفته است.اما کسى که متوجه باشد، نعمت هایى راکه خدا به او لطف کرده است، در جاى معیّن خود مصرف مى کند. آن نعمت نیز اثرش تا ابد براى صاحبش محفوظ است. هر نعمتى که در جاى خود خرج شود، به محصول ابدى تبدیل مى شود. این، اراده و خواستِ حضرت حق است. به همین علت، پروردگار در قرآن، همواره «جنّات» را با کلمه خالد و ابد همراه کرده است.
