وام دادن به مردم به قصد زیاده گرفتن از آنان ، و اضافه دادن جنس پست در برابر کم گرفتن جنس مرغوب ، مانند معامله کردن گندم یا برنج یا خرماى پست با عالى آن به مثل ده کیلو به هشت کیلو از مصادیق ربا و عملى حرام و از گناهان کبیره است که خداوند در قرآن مجید به آلوده ى به آن ، وعده ى عذاب قطعى داده است .یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَذَرُوا مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا اِن کُنْتُم مُوْمِنِینَ * فَاِن
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ کنز العمال : 9501 .
2 ـ غرر الحکم : 86 ، الدین هو الملاک ، حدیث 1436 .
3 ـ نهج البلاغه : 605 ، نامه ى 26 ; بحار الانوار : 33 / 528 ، باب 29 ، حدیث 719 .
لَمْ تَفْعَلُوا فَاْذَ نُوا بِحَرْب مِنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ . . . (1).
اى اهل ایمان ! خدا را پروا کنید ، و آنچه از ربا در نزد شماست اگر مومن هستید واگذارید ، اگر از ربا دست برندارید جنگ با خدا و رسولش را اعلام کنید !رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :شَرُّ الْمَکاسِبِ کَسْبُ الرِّبا(2) .بدترین کسب ها ، کسب ربایى است.و نیز فرمودند :مَنْ اَکَلَ الرِّبا مَلاََ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ بَطْنَهُ مِنْ نارِ جَهَنَّمَ بِقَدْرِ مَا اَکَلَ ، وَاِنِ اکْتَسَبَ مِنْهُ مَالا لاَ یَقْبَلِ اللهُ مِنْهُ شَیْئاً مِنْ عَمَلِهِ ، وَلَمْ یَزَلْ فِى لَعْنَهِ اللهِ وَالْمَلاَئِکَهِ ما کانَ عِنْدَهُ قِیراطٌ(3) .کسى که ربا بخورد ، به اندازه اى که خورده خداوند شکمش را از آتش جهنم پر کند و اگر از طریق ربا مال اندوزى نماید خداوند چیزى از عملش قبول نمى کند ، و اگر قیراطى از ربا نزد او باشد پیوسته در لعنت خدا و فرشتگان است.
امام صادق (علیه السلام) فرمودند :دِرْهَمُ رِبَا اَعْظَمُ عِنْدَ اللهِ مِنْ سَبْعِینَ زِنْیَهً بِذاتِ مَحْرَم فِى بَیْتِ اللهِ الْحَرامِ(4) .یک درهم ربا نزد خدا عظیم تر از هفتاد زنا با مَحرم در بیت الله الحرام است !
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ بقره ( 2 ) : 278 ـ 279 .
2 ـ من لا یحضره الفقیه : 4 / 377 ، من الفاظ رسول الله ( ص ) ، حدیث 5775 ; وسائل الشیعه : 18 / 122 ، باب 1 ، حدیث 23282 .
3 ـ ثواب الاعمال: 285، عقاب مجمع عقوبات الاعمال; بحار الانوار: 73 / 364، باب 67، حدیث 30 .
4 ـ عوالى اللئالى : 2 / 136 ، حدیث 374 ; بحار الانوار : 100 / 117 ، باب 5 ، حدیث 13 .
و آن حضرت فرمودند :اِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ لَعَنَ آکِلَ الرِّبا وَمُوْکِلَهُ وَکاتِبَهُ وَشاهِدَیْهِ(1) .خداوند عز و جل خورنده و خوراننده و نویسنده و شاهد بر ربا را لعنت کرده است.
