اگر كسي بداند اصل وجود و تمام متعلقات آن همگي از خدا است نسبت به خداوند تواضع مي ورزد و در اين صورت رفعت و كبريايي و بي نيازي را از آنِ خداوند مي داند. تواضع در برابر خدا به طرق مختلف انجام مي گيرد:
1- براي خود حقي قائل نشدن
2- تسليم بودن در برابر مقدرات الهي
3- كمك خواستن از خداوند
4- شكر نعمت 5- كثرت دعا.
اما تواضع و فروتني در برابر مردم از لوازم تواضع با خدا است؛ زيرا كبريايي ويژه خداوند است و همه افراد در مخلوق بودن برابرند. اما نحوه و چگونگي تواضع در برابر مردم عبارتند از:
1- ابتدا به سلام
2- ترك صدر نشيني
3- ترك جدال
4-پرهيز از خودستايي.
اين چهار ويژگي كه راه تحصيل تواضع است در روايتي از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمودند: از تواضع اين است كه در نشستن به پايين مجلس راضي باشي و به هر كس برخورد مي كني سلام كني و جدل را گرچه حق با تو باشد ترك كني و دوست نداشته باشي كه تو را به تقوا بستايند.
منبع : پاسخگو
