دو كلمه و از اصطلاحات عرفاني و از بالاترين مقامات سير و سلوك است . مقام در واقع به معناي وارستگي و استغناي محبّ (عبد) از خود و پيوستن به معبود (محبوب ) است و آن مقامي است كه پس از رسيدن عبد به توحيد محض و يكرنگي با ذات اقدس الهي حاصل مي شود. به بيان ديگر آدمي پس از نفي شرك و حركت در مسير توحيد, كم كم از جلوهء خاكي و آلودگي پاك مي شود و در همهء اجزا خدايي مي گردد. وقتي مستغني از خويش گرديد و از منيت و خوديت رهايي يافت , چونان قطره اي كه به دامان دريا بازگردد, در درياي حق مستغرق مي گردد و به معبود مي پيوندد. اين درجه اي است كه عرفاً اعتقاد دارند عبد در دنيا به آن تواند رسيد. مقام كه اوج كمالاتي آدمي و از مقامات اخروي است , آنگاه است كه عبد از نيز رهايي يافته و فاصلهء ميان و براي او از ميان رفته است و او از به رسيده و در حقيقت گرديده است . به بيان ساده تر, در مقام بقات به بدل گرديده و قطره رنگ باخته و عين دريا شده است . در مورد اين كه چگونه مي توان به اين مقامات رسيد, بايد بگوييم پاسخ به اين سادگي نيست و اين مقال گنجايش آن را ندارد.
منبع : پاسخگو
