1 ـ امالى صدوق : 105 ، المجلس الثانى و العشرون ، حدیث 4 ; بحار الانوار : 41 / 73 ، باب 106 ، حدیث 4 .
2 ـ جاء رجل الى رسول الله (صلى الله علیه وآله وسلم) من بین یدیه ، فقال : یا رسول الله ! ما الدین ، فقال : حسن الخلق ، ثم اتاه عن یمینه ، فقال : ما الدین ، فقال : حسن الخلق ، ثم اتاه من قبل شماله ، فقال : ما الدین ، فقال : حسن الخلق ، ثم اتاه من ورائه ، فقال : ما الدین ، فالتفت الیه وقال : اما تفقه الدین هو ان لا تغضب .
مجموعه ورام : 1 / 89 ، باب العتاب ; بحار الانوار : 68 / 393 ، باب 92 ، حدیث 63 .
حضرت صادق (علیه السلام) از پدر بزرگوارش امام باقر (علیه السلام) روایت مى کند : على (علیه السلام) با مردى از اهل ذمّه همراه شد . مرد ذمّى به او گفت : اى بنده ى خدا ! قصد کجا دارى ؟ حضرت فرمود : کوفه . هنگامى که بر سر دوراهى راه ذمّى تغییر کرد حضرت هم مسیرش را از کوفه به مسیر ذمّى تغییر داد . ذمّى گفت : تو خیال کوفه نداشتى ؟ فرمود : آرى خیال کوفه داشتم . ذمّى گفت : راه را رها کردى ؟ فرمود : دانستم . گفت : در حالى که دانستى چرا همراه من شدى ؟ فرمود : این از کمال خوش رفاقتى است که مرد دوستش را هنگام جدایى مشایعت کند و پیامبر ما این گونه به ما فرمان داده است . ذمّى گفت : پیامبر این چنین گفته است ؟ حضرت فرمود : آرى . ذمّى گفت : تنها پیرو واقعى او کسى است که از او در کارهاى باارزش پیروى کرده است و من نزد تو شهادت مى دهم که من هم بر طریقه و روش تو هستم . پس ذمّى با على (علیه السلام) بازگشت و زمانى که حضرت را شناخت مسلمان شد(1) .در هر صورت خوش خلقى با اهل و عیال و خانواده و با همه ى مردم از ارزش هاى باطنى و کرامت هاى روحى و سبب جلب محبت دیگران و مصون ماندن از بسیارى از شرور و باعث زیاد شدن روزى و جلب خشنودى و رضایت حق و عامل پاداش و جزاى عظیم در قیامت و از علل بخشوده شدن گناهان و محو شدن سیئات است .بد خلقى و ترش رویى و عبوسى و خشونت از صفات شیطان صفتان و خوى مردم بى دین و دور از انسانیت و سبب رمیده شدن مردم از انسان و رنجش خانواده و آزار مردم و باعث سخط و غضب حق و عامل دوزخى شدن انسان و بسته شدن درهاى رحمت به روى اوست .چه بسا خوش خلقانى که در عرصه ى هولناک محشر با عمل اندک نجات
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ کافى : 2 / 670 ، باب حسن الصحابه و حق الصاحب فى السفر ، حدیث 5 ; وسائل الشیعه : 12 / 134 ، باب 92 ، حدیث 15863 .
یابند و چه بسا بد خلقانى که با داشتن عمل بسیار طریق نجات به روى آنان مسدود و مستحق عذاب سخت دوزخند .
