حكايت محاسبه نفس مرحوم حاج ملاهادى‏

در سبزوار، همان روز اولى كه وارد شدم، پرسيدم از نواده هاى مرحوم حاج ملا هادى سبزوارى، حكيم فيلسوف، عارف، عابد و انسان با عظمت قرن سيزدهم كسى در اين شهر زندگى مى كند يا نه؟ گفتند: بله. ايشان نبيره دخترى دارد كه فيلسوف و حكيم است و در سبزوار براى مردم تفسير قرآن مى گفته است، اما اكنون به خاطر سنّ بالا كمتر مى تواند از خانه بيرون بيايد.گفتم: به محضر ايشان بگوييد: طلبه اى از تهران آمده، مى خواهد شما را ببيند.
ايشان خيلى بزرگوارى فرمودند و مرا پذيرفتند. آغوش اولياى خدا محض سازندگى براى ديگران باز است. اخلاق پاكان عالم در برخورد اين است. زندگى مادى معمولى دارند و اهل قناعت هستند.
 زندگى اولياى خدا در قناعت
اميرالمؤمنين عليه السلام درباره اين افراد مى فرمايد:
 «خفيف المؤونة»  در اين دنيا بسياركم هزينه هستند، خرج زيادى ندارند و در خرج خود اهل قناعت هستند.
به خدمت ايشان رفتم، عرض كردم: آقا! من به اين خاطر خدمت شما آمدم كه خود و جدّ بزرگوارتان- حاج ملاهادى- برنامه، خاطره و نكته پرفايده اى داريد، براى من بگوييد. ايشان فرمودند: مى گويم. جزوه اى كه خودشان از نكات با ارزش زندگى جدّشان نوشته بودند، آوردند و به من دادند كه من آن را به عنوان شى ء قيمتى نگهداشتم. همچنين قطعه اى كه از جدّشان گفتند كه با اين مبحث بى ارتباط نيست.اهل ايمان هر روز حسابگر خود هستند كه شب و روز بر من چگونه گذشت و چگونه بايد بگذرد. برخوردى كه امروز داشتم، حق بود، يا باطل؟ مناسب بود، يا نامناسب؟ايشان فرمودند: حاج ملا هادى از درآمد شخصى خود كشاورزى داشت و علاقه داشت كه خودش دانه را بپاشد و آبيارى كند. با آن كثرت كار تدريس، شاگرد پرورى و عبادت سنگينش كه مى گفت: نماز مغرب و عشاى ايشان نزديك به دو ساعت طول مى كشيد.وقتى كه گندم ها را درو مى كرد، تمام گندم ها را وزن مى كرد و زكاتش را خارج مى كرد و همان اول مى پرداخت و بعد گندم ها را چند روز مى گذاشت روى زمين باشد كه پرنده ها سهم زمستانى خود را ببرند، بعد بقيه را به خانه مى آورد.حس كردند واجب الحج شدند، به همسر خود گفتند: از فروش محصولات كشاورزى قدرى پول نزدم هست كه شما را هم مى توانم به مكه ببرم. همسرش واجب الحج نبود، اما مى گفت: اين زن در خانه من خيلى زحمت كشيده است، سر سفره معنوى و مادى، همه را خودم نبايد بخورم، او نيز بايد مانند من سهم ببرد.كارهاى مقدماتى حج را كردند و رفتند. در مسير برگشت از مكّه، همسرش از دنيا رفت.