آداب ورود و خروج منزل

اسلام براى ورود به منزل و خروج از آن آداب مهمى دارد كه رعايت آن آداب بر هر فرد مسلمانى لازم است . اميرالمؤمنين عليه‏‌السلام مى‌‏فرمايد : هرگاه يكى از شما داخل در خانه خود شد ، بر اهل خانه سلام كند ، اگر نبودند ، بگويد : سلام بر ما از جانب پروردگار و نيز سوره اخلاص را بخواند كه زُداينده فقر است .

در روايت مهمى آمده : وقتى قصد خروج از منزل كردى بگو :
بِسْمِ اللّهِ وَلا حَوْلَ ولا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّهِ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللّهِ
به نام خداوند هيچ قدرت و قوتى نيست مگر با كمك خداوند ، واگذار مى‌‏كنم كارهايم را بر خدا .

چون گفتى : « بسم اللّه » ، ملكى مى‌‏گويد: راهنمايى شدى، چون گفتى: « لا حول و لا قوة الا باللّه » ، مى‏‌گويد : از هر شرى حفظ شدى ، چون گفتى : « توكلت على اللّه » ، مى‏‌گويد . خداوند تو را كفايت كرد ؛ در اين حال است كه شيطان مى‌‏گويد : چه كنم با بنده‏اى كه راهنمايى شده و حفظ گرديده و او را كفايت كرده‏‌اند.

سپس « قل هو اللّه » را از جانب راست و چپ و روبرو و پشت سر و بالاى سر و زير پا بخوان كه در تمام روز در امان خدا باشى . و وقتى وارد منزل شدى ، بر اهل بيت خود سلام كن ، اگر نبودند بگو :
بِسْمِ اللّهِ وَبِاللّهِ وَالسَّلامُ عَلى رَسُولِ اللّهِ وَالسَّلامُ عَلَيْنا وَعَلى عِبادِ اللّهِ الصَّالِحينَ .
به نام خداوند و سلام و درود بر فرستاده خداوند ، و سلام و درود بر ما و بر بندگان صالح خدا.

در جميع برنامه‌‏هايت تقوا پيشه كن ، خلقت را نيكو گردان ، در معاشرت با بزرگ و كوچك جانب اعتدال را رعايت كن ، با اهل علم و دين متواضع باش ، با آن كسى كه در يد قدرت توست مدارا كن ، با برادران ايمانى هم پيمان باش ، در قضاى حاجت و حل مشكل آنان سرعت به خرج بده . از غيبت و سخن چينى و سوء خلق با زن و فرزندت بپرهيز ، با همسايه نيكى كن كه خداوند از تو نسبت به همسايه مى‌‏پرسد!

از پيامبر عزيز اسلام صلى‏‌الله‏‌عليه‏‌ و‏آله آمده:
خدا مرا به همسايه سفارش كرد ، در حدى كه گمان بردم از من ارث مى‏‌برد !
امام صادق عليه‏‌السلام فرمود : كسى كه وقت خروج از منزل ، ده بار « قل هو اللّه » را بخواند در حفظ و مراقبت خداست تا برگردد.

امام رضا عليه‏‌السلام مى‌‏فرمايد : پدرم هرگاه از منزل خارج مى‏‌شد، مى‏‌گفت:
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ خَرَجْتُ بِحَوْلِ اللّهِ وَقُوَّتِهِ لا بِحَوْلٍ مِنّى وَلاَ قُوَّتي بَلْ بِحَوْلِكَ وَقُوَّتِكَ يا رَبِّ مُتَعَرَّضا لِرِزْقِكَ فَأْتِني بِهِ في عافِيَةٍ.

به نام خدا كه رحمتش بسيار و مهربانى‏اش هميشگى است، خارج شدم به قوت و نيروى خداوند نه به قدرت و نيروى خويش بلكه به قدرت و نيروى تو اى پروردگارم روزى‌‏ات را خواستارم ، آن را در همين عافيت به من عنايت كن. امام رضا عليه‌‏السلام از پدرش از حضرت صادق عليه‏‌السلام نقل مى‏‌كند:
هرگاه از منزلت بيرون رفتى بگو :  بِسْمِ اللّهِ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللّهِ ما شاءَ اللّهُ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّهِ اللّهُمَّ إِنّي أَسْئَلُكَ خَيْرَ ما خَرَجْتُ لَهُ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما خَرَجْتُ إِلَيْهِ ، اللّهُمَّ وَسِّعْ عَلَيَّ مِنْ فَضْلِكَ وَأَتِمَّ عَلَيَّ نِعْمَتَكَ وَاسْتَعْمِلْني في طاعَتِكَ وَاجْعَلْني راغِبا فيما عِنْدَكَ وَتَوَفَّني في سَبيلِكَ وَعَلى مِلَّتِكَ وَمِلَّةِ رَسُولِك.

به نام خدا ، توكل كردم بر خداوند ، آنچه خدا خواهد ، جنبش و نيرويى نيست مگر به خداوند ، خداوندا ! خير آنچه به خاطرش از خانه بيرون شدم از تو مى‏‌خواهم و از شرّ آنچه به خاطرش بيرون آمدم به تو پناه مى‌‏آورم . خداوندا!

از فضلت بر من وسعت بخش و نعمتت را بر من كامل كن و مرا در طاعتت به كار گير و اشتياقم را در آنچه نزد توست قرار ده و مرا بر آيينت و آيين رسولت بميران .

امام باقر عليه‌‏السلام فرمود : كسى كه اين دعا را هنگام خروج از منزل بخواند:
أَعُوذُ بِمَا عاذَتْ بِهِ مَلائِكَةُ اللّهِ وَرِسُولِهِ مِنْ شَرِّ هذَا الْيَوْمِ الْجَديدِ الَّذي إذا غابَتْ شَمْسُهُ لَمْ تَعُدْ ، مِنْ شَرِّ نَفْسي وَمِنْ شَرِّ غَيْري وَمِنْ شَرِّ الشَّياطينِ وَمِنْ شَرِّ مَنْ نَصَبَ لِأَوْلِياءِ اللّهِ وَمِنْ شَرِّ الْجِنِّ وَالإِنْسِ وَمِنْ شَرِّ السَّباعِ وَالْهَوامِ وَمِنْ شَرِّ رُكُوبِ الْمَحارِمِ كُلِّها ، أُجيرُ نَفْسي مِنَ اللّهِ مِنْ كُلِّ سُوءٍ.

پناه مى‏‌برم به آنچه ملائكه خدا و رسولش به آن پناه بردند از شرّ اين روزى كه چون خورشيد غروب كند برنمى‏‌گردد و از شرّ نفس خودم و ديگران و شياطين و دشمنان اولياى الهى و جن و انس و حيوانات وحشى و حشرات و محرّمات الهى ! پناه مى‏‌برم به خداوند از تمام بدى‏‌ها .  خدا او را مى‌‏آمرزد و به او توجه مى‏‌كند و مهم او را كفايت كرده و از بدى و شر او را نگهدارى مى‏‌كند.

برگرفته از کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان