ارشاد ضال ، يعنى كسى كه جاده و طريق را گم كرده ، از عبادات و كارهاى پربهره در اسلام است تا جايى كه پيامبر بزرگ اسلام صلى الله عليه و آله ارشاد ضال را از نظر ثواب مساوى با صدقه دانسته است ؛ اين ثواب مربوط به كسى است كه راه ظاهرى را گم كرده باشد ، اما كسى كه راه باطن را گم كرده ، اگر انسان با امر به معروف و نهى از منكر و موعظه حسنه و اخلاق اسلامى ، او را به طريق هدايت دلالت كند به فرموده حضرت صادق عليه السلام همانند اين است كه تمام بشريت را از گمراهى نجات داده است .
تمام انسان ها استعداد قبول تربيت و هدايت الهى را دارند ؛ زيرا درون و سرّ همه با مسئله فطرت عجين شده و مايه هاى الهى در خلقت و آفرينش انسان به كار رفته است . نااميد از هدايت بنى آدم نبايد بود ، با توجه به آيات و روايات به نظر مى رسد كه بزرگ ترين و مهم ترين و پرسودترين عبادت ، هدايت گمراه است .
اگر انسان مردم را در گمراهى ببيند و اقدام به نجات آنان ننمايد ، بدترين گناه را در تمام دوره عمرش مرتكب شده است . ريشه و منشأ تحولات جسمى و نفسى و روحى انسان بى اندازه محكم است و حيات انسان با تولد از مادر شروع نمى شود ، بلكه مقدمات طولانى دارد و حتى از روز انعقاد نطفه هم آغاز نمى كند ، بلكه پيش تر از آن است ؛ زيرا كه نفس يا روحى كه به وسيله يك جسم ، تجلى در اين عالم مى كند يك حيات و سرنوشت خاصى با خود همراه مى آورد كه تار و پود آن در اعماق زمان و ابديت تنيده شده است ، ولى اسرار آن براى مردمان امروزى هنوز پوشيده مى باشد .
ولى وظيفه بزرگ و مهم ماست كه با حس مسؤوليت وجدانى و الهى و شفقت و مهربانى به هدايت وى در صراط مستقيم بكوشيم .
منبع : برگرفته از کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان
