گمراهان كيانند؟

وَلَا الضَّالِّينَ ].و نه گمراه اند.

آن مردمى كه كج فهمند، به رأى خود راه خدا را تفسير مى كنند و دين را غلط مى فهمند و مسير كمال را در آنچه خدا نمى پسندد مى انگارند و براى شناخت حق، سر از ميزان و معيار برتافته و آنچه خود مى خواهند انجام مى دهند گمراهند و از مصاديق بارز گمراهان نصارى هستند.

غرور علمى و صنعتى آنان به خصوص در اين روزگار، شما را به اين معنى رهنمون مى شود كه اينان مسير را آن مى پندارند كه با تكيه بر دانش و صنعت خود ترسيم مى كنند و به راه خود ساخته يا به آنچه كه از آيين به رأى خود توجيه مى كنند عمل مى نمايند.

البته غضب شدگان و گمراهان فقط يهود و نصارى نيستند، بلكه هر قشر و طايفه اى كه از راه خدا جدا باشد و سر از معيارهاى الهى برتابد به نسبت شدت و ضعفش غضب شده و گمراه است و بدون ترديد اگر نمازگزار داراى آثار و اخلاق يهود و نصارى باشد و نشانه هايى از مردم منحرف در او باشد گمراه و مورد غضب است.

علامت اتصال به نماز حقيقى، داشتن آثار و صفات چهار طايفه اى است كه در آيه گذشته مطرح شده اند: انبيا، صديقين، شهدا، صالحين.

امام موحدان حضرت على عليه السلام جمله [اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ ] را بدين گونه توضيح مى دهد:

آن توفيق كه در گذشته ما را به پيروى و اطاعت از تو موفق كرد، پيوسته دار تا در آينده هم از تو اطاعت كنيم «1».

امام صادق عليه السلام در توضيح آن مى فرمايد:

ما را به ملازمت راهى راهنمايى نما كه به دوستى تو و به بهشت رساند و از هوا و آرايى كه ما را دچار رنج و فنا مى گرداند باز دار «2».

از پيامبر و اميرالمؤمنين عليهما السلام روايت شده:

صراط مستقيم يعنى قرآن.

از امام صادق عليه السلام نقل شده:

يعنى معرفت امام و حضرت مى فرمايد صراط مستقيم به خدا ماييم .

به اين معنى كه ما در تمام شؤون حيات بر ميزان حقيم و از هر جهت در پيشگاه حضرت محبوب مورد پسند و رضايتيم و بر شماست كه تمام زوايا و جوانب حيات خويش را با ما هماهنگ نماييد.

روى هم رفته در سوره مباركه حمد حقايقى از قبيل توحيد، قيامت، عبادت، اتكا به اللّه، دلالت انسان به راه خدا، نفى چهره هاى ضد الهى به چشم مى خورد كه نمازگزار بايد در اين سفر و معراجى كه دارد به تمام آثار و نتايج اين سفر و معراج توجه كند.

چون شرايط و مقدمات نماز را مراعات كردى و مفهوم تكبيرة الاحرام و سوره حمد را يافتى، سوره اى از سوره هاى قرآن را بخوان و بهتر اين است كه سوره اخلاص را قرائت كنى.