تكبر، پرتگاه سقوط

فروتنى و تواضع از حالات بسيار مهمى است كه در ميان همه انبياى خدا، ائمه طاهرين عليهم السلام و اولياى الهى به طور كامل وجود داشته و همين مايه ارزشى سبب شد كه همه آن بزرگواران به آسانى و به راحتى تسليم خواسته هاى حكيمانه پروردگار عالم شدند و به درجات و مقاماتى كه در قرآن بيان شده رسيدند.

تواضع يك حركت مثبت انسانى و منطقى است و تكبر يك حركت منفى و شيطانى است. اميرالمؤمنين عليه السلام در «نهج البلاغه» مى فرمايد: متكبر، غيرعاقلانه و غيرمنطقى در برابر حق در هر زمينه اى مى ايستد و سينه سپر مى كند و حقى را كه منطقى، عقلى و دينى است، بى جهت و بى دليل رد مى كند. «1» كسانى كه داراى تواضع هستند، يقيناً درِ همه فيوضات به روى آنها باز است، چون هر حقى را قبول مى كنند و مى پذيرند. در زمينه اعتقاد و ايمان حق را قبول مى كنند و در زمينه عمل و اجرا نيز آن را قبول دارند. به همين خاطر هر قدم مثبتى كه بر مى دارند، يا آن حال ايمانى درونى كه دارند، براى آنها پاداش ساز است، پاداشى كه به عنايت خود پروردگار به آنها عطا مى شود.

هر متواضعى در اين عالم وجود، در حدّ ظرفيت خود با اين حالت تسليمى كه به خواسته هاى پروردگار دارد، و حالت تسليمى كه در مقابل هر حقى دارد، درِ فيوضات به روى او باز است، اما هر متكبرى، در همه فيوضات به روى او بسته است؛ زيرا متكبر فقط باركش هواى نفس و باركش ابليس است، چه فيضى از خدا به او برسد؟