عناصرى كه در رشد و ظهور استعدادها و به فعليت درآوردن استعدادها، تاكنون بيشترين اثر را در انسان داشته است؛ عنصر مكان، كتاب، حادثه، پيشامد، عنصر انسانى و زمانى است. چه بسيار انسان هايى كه استعدادهاى نهفته آنها در برخورد به يك مكان مقدس شكوفا شد، كه آن مكان تأثير سازنده اى در شكوفايى استعدادهاى آنها ايفا كرده و از وجود آنها چهره هاى بسيار باارزشى از خدمت، عبادت و علم ساخته است. مكان هاى مقدسى مانند كعبه، مشاهد مشرفه، حرم هاى ائمه طاهرين و اولياى الهى عليهم السلام كه اثرگذارى خاصى دارند.
منبع : پایگاه عرفان