ماه توبه و انابه‏

ارزش و عظمتى كه ماه مبارك رمضان دارد، هم به خاطر فضايل خود ماه و هم به خاطر ارزش روزه در اين ماه است.

وجود مبارك رسول خدا صلى الله عليه و آله از نامهايى كه براى ماه رمضان انتخاب كردند، ماه انابه است. اين يكى از فضايل و ارزش هاى ماه مبارك است؛

«شهر الانابة»

براى فهم حقيقت انابه كه در قرآن مجيد هم با مشتقاتش، در بيش از ده مورد آمده است، نيكوست درباره اصل روزه مقدمه اى را ذكر كنم.

كلمه «صوم» در لغت به معناى امساك و خوددارى است، و در حقيقت يك خوددارى كاملِ ظاهرى و باطنى مى باشد. آن صوم مورد نظر پروردگار تحقق پيدا مى كند و آثار خودش را در دنيا و آخرت به روزه دار منتقل مى كند. چون لغت عرب گسترده است و گاهى بعضى از لغات و كلمات بيش از يك معنا دارند. حتى اگر به كتابهاى لغت مراجعه كنيد، بعضى از لغت ها نزديك به پنجاه يا هفتاد معنا دارند.

يك معناى ديگر صوم كه در لغت عرب استعمال شده است، به ويژه در زبان فصحاى عرب، شعراى بسيار معروف و قوى سخن آنها- مانند امرء القيس- به معناى رفعت، ارتفاع و بلندى است، كه در اصطلاح خودشان «صام النهار» است، يعنى هنگامى كه روز به ساعت رفعت و بلندى، مثلًا دوازده ظهر رسيد.

علت اين كه قرآن كريم و روايات براى روزه ماه رمضان ارزش قائل شده اند، به خاطر اين است كه صوم از عبادات بالا مرتبه است و منزلت و رفعتش بيشتر از ساير عبادات است. به همين خاطر قرآن مجيد روزه را به صوم نامگذارى كرده است، يعنى عملى بلند مرتبه، با رفعت و منزلت كه هيچ عملى از اعمال اسلامى رفعت، منزلت و مرتبه اين عمل را ندارد.

به همين خاطر پروردگار عالم، در بين همه اعمال، روزه را به وجود مقدس خودش نسبت داده است؛

«الصوم لى»

يعنى اين عبادت، رفعت و منزلتش نزد حضرت حق، از همه عبادات بيشتر و بالاتر است.