3- تشبيه به حيوان‏

در بخش تشبيه انسان به حيوان از حيث مصرف نعمت‏ها در دنيا، خداوند متعال در قرآن مجيد مى‏فرمايد:

«وَ أَوْحَى‏ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِى مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا و مِنَ الشَّجَرِ و مِمَّا يَعْرِشُونَ»

كاف تشبيه كجاست؟ حبيب من! پروردگار تو به زنبور وحى كرد. چه دستگاهى در وجود زنبور هست كه وحى را مى‏تواند بگيرد؟ اين چه گيرندگى‏اى است كه از تمام گيرنده‏هاى پر قدرت و رسانه‏اى جهان قوى‏تر است، كه صداى پروردگار را از غيب مى‏تواند بگيرد. زنبور روى زمين است، اما وحى خدا را از غيب دريافت مى‏كند. چگونه زنبور در گرفتن وحى اشتباه نمى‏كند؟

پروردگار به زنبور وحى كرد كه در دل كوه‏ها، درخت‏ها و داربست‏ها برو و خانه بساز! اين وحى من است. زنبور هم همين كار را مى‏كند، يعنى تخلف از وحى ندارد.

«ثُمَّ كُلِى مِن كُلّ الَّثمَرَ تِ» خانه‏ات كه آماده شد، جاى امن كه درست شد، به سراغ ساختن عسل برو كه آن عسل در اين ميانه امن قرار گيرد، تا به غارت غارت‏گران نرود. از تمام شكوفه‏هايى كه روى درخت‏ها و گياهان بيابان‏ها است، استفاده كن.

نتيجه عملكرد زنبور، عسل مى‏شود، كه نظر خدا راجع به عسل اين است؛ داروى هر دردى در اين عالم، عسل است.

«فِيهِ شِفَآءٌ لّلنَّاسِ إِنَّ فِى ذَ لِكَ لَأَيَةً لّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»

حرف اساسى فقط در آخر آيه است، كه‏اى انسان با اين هيكل! روح و جان، با اين نظام عالم و جهان وسيع! ديدى كه زنبور كوچك، نعمت من را درست هزينه كرد و نتيجه‏اش عسل شد، تو هم نعمت من را درست هزينه كن، تا نتيجه‏اش بهشت شود.

تشبيه مؤمن به زنبور عسل و كافر به چارپا

پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله انسان‏هايى كه نعمت‏ها را صحيح هزينه مى‏كنند، به زنبور عسل تشبيه كرده‏اند؛

«الْمُؤْمِنُ كَالنَّحْلَة»

مؤمن مثل زنبور است. هر چه نعمت مصرف مى‏كند، عسل مى‏شود. هر چه هم اسلحه به دست مى‏آورد، عليه دشمنان خدا نشانه‏گيرى مى‏كند.

اما اگر نعمت‏ها، انحرافى هزينه شود؛ «أُوْلئِكَ كَالأْنْعمِ» اين‏ها كه نعمت‏هاى خدا را در غير جاى خودش هزينه كردند، مانند حيوان هستند «بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلئِكَ هُمُ الْغفِلُونَ» «2» بلكه خيلى بى‏ارزش‏تر هستند.

خر نعمت خدا را مى‏خورد، اما بار مردم را مى‏برد. گاو، به مردم شير مى‏دهد، با تمام محصولاتش؛ پنير، سر شير، خامه، كره، كشك، روغن و دوغ تحويل مى‏دهد، اما بعضى افراد نعمت‏هاى الهى را نابجا خرج مى‏كنند و هيچ فايده‏اى هم ندارند، بلكه مدام به خود و ديگران ضربه مى‏زنند، پس واقعاً از حيوانات پست‏تر هستند.